Jak (nie)robić podwyżki abonamentu

Zmiana cen wymaga oparcia się na przepisach i uniknięcia błędów, za które UOKiK regularnie nakłada kary. Przykład z decyzji dotyczącej Vectry pokazuje, czego robić nie wolno: jednostronne podwyższanie opłat bez podstawy umownej zostało uznane za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów i zakończyło się karą ponad 80 mln zł oraz nakazem zwrotu nienależnie pobranych opłat

‍

O czym była sprawa Vectry

‍

Naruszenia stwierdzone przez UOKiK obejmowały dwie kategorie:

1. ‍Podwyższanie opłat abonamentowych na podstawie klauzuli modyfikacyjnej wprowadzonej bezprawnie do umów – czyli jej dodanie, mimo że pierwotne umowy nie przewidywały możliwości takiej zmiany. Wprowadzenie klauzuli bez podstawy prawnej, a następnie oparcie na niej wzrostu cen, zostało uznane za nieuczciwą praktykę rynkową godzącą w zbiorowe interesy konsumentów‍
2. Jednostronne podwyższanie cen w sytuacji, gdy konsument nie miał przewidzianej w umowie możliwości takiej zmiany i jej warunków – co również wyczerpało znamiona praktyki nieuczciwej w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym oraz art. 24 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

‍

Decyzja odwołuje się także do obowiązków informacyjnych i form komunikacji z konsumentem. UOKiK podkreślił, że:‍

• umowa musi zawierać precyzyjną klauzulę modyfikacyjną, wskazującą przesłanki, tryb i zakres możliwej zmiany ceny; jej późniejsze dopisywanie jest niedopuszczalne,
• informacja o zmianie musi zostać przekazana na trwałym nośniku, a nie jedynie przez link do strony internetowej, która może ulec zmianie; UOKiK zakwestionował takie praktyki wcześniej m.in. w sprawach mPay i Revolut, wskazując, że link nie spełnia wymogu trwałego nośnika (np. PDF, list) ,
• konsument musi móc wypowiedzieć umowę w przypadku braku akceptacji nowej ceny, a przedsiębiorca ma obowiązek o tym poinformować.

‍

Decyzja RBG-6/2025 dodatkowo podkreśla, że brak prawidłowej podstawy umownej powoduje bezprawność pobieranych podwyższonych opłat i obowiązek zwrotu konsumentom – wraz z koniecznością szerokiej publikacji oświadczeń i procedur zwrotu. UOKiK zobowiązał Vectrę do wielokanałowej komunikacji (strona www, Facebook, wysyłki, oświadczenia) i wypłat rekompensat w trybach określonych decyzją .

‍

Wnioski wynikające z decyzji są jednoznaczne: fundamentem legalnej podwyżki jest istniejąca, prawidłowo skonstruowana klauzula modyfikacyjna oraz przekazanie treści zmiany w formie trwałej i jednoznacznej, przy zapewnieniu realnej możliwości rezygnacji z umowy.

‍

Wnioski dla biznesu

‍

1. Podwyżki abonamentu można stosować wyłącznie wtedy, gdy dopuszcza je umowa.‍

Klauzula musi istnieć od początku i wskazywać konkretne, obiektywne przesłanki zmiany (np. inflacja, wzrost kosztów, zmiana zakresu usług). Nie może być dodana później. Bez tego każda podwyżka jest ryzykiem sankcji i obowiązku zwrotów.

‍

2. Konsument musi mieć rzeczywisty wybór.‍

W komunikacie musi znaleźć się informacja o prawie do wypowiedzenia umowy przed wejściem w życie podwyżki.