Przeniesienie praw do wideogramu i fonogramu - forma umowy

W dynamicznym świecie cyfrowym, gdzie kluczowe znaczenie ma marketing oparty na treściach wideo i audio (podcasty, reklamy, filmy korporacyjne), skuteczne nabycie praw do tych materiałów jest podstawą bezpieczeństwa prawnego Twojej firmy. Inwestycja w produkcję wideo lub audio musi być zawsze zabezpieczona ważną umową przenoszącą prawa.

‍

Oto instrukcja, jak z punktu widzenia prawa należy traktować formę umowy, której przedmiotem są wideogramy i fonogramy.

‍

Czym są fonogram i wideogram?

Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych (PrAut), wideogram i fonogram to prawa pokrewne, które przysługują producentowi.

• Fonogram to pierwsze utrwalenie warstwy dźwiękowej wykonania utworu (np. nagranie piosenki, lektora do reklamy).
• Wideogram to pierwsze utrwalenie sekwencji ruchomych obrazów, z dźwiękiem lub bez (np. nagranie filmu szkoleniowego, teledysku, wideoklipu reklamowego).

‍

Producent, czyli zazwyczaj podmiot, pod którego nazwą lub firmą materiał został sporządzony (Art. 94 ust. 3 PrAut), ma wyłączne prawo do rozporządzania i korzystania z nich na określonych polach eksploatacji (np. zwielokrotniania, wprowadzania do obrotu, publicznego udostępniania w internecie). To te prawa są przedmiotem przeniesienia.

‍

Rozróżnienie, które zmienia postać rzeczy

Aby zrozumieć mechanizm, musimy oddzielić warstwę twórczą od warstwy producenckiej. W jednej produkcji spotykają się trzy kategorie praw:

1. prawa autorskie (do utworu) – np. scenariusz, muzyka, reżyseria.
2. prawa pokrewne do artystycznych wykonań – np. gra aktorska, głos lektora.
3. prawa pokrewne producenta do fonogramu/wideogramu – czyli do samego fizycznego lub cyfrowego zapisu nagrania (pliku master).

‍

O ile dwie pierwsze kategorie są ściśle chronione rygorami formy, o tyle trzecia – prawa producenta – rządzi się prawami rynku.

‍‍

Forma umowy: Papier vs. E-mail

Zasada wynikająca z art. 53 ustawy o prawie autorskim jest jasna: umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. Ten sam rygor ustawa nakłada na przeniesienie praw do artystycznych wykonań (np. umowy z aktorami) poprzez odesłanie w art. 92.

‍

Jednakże ustawa nie nakłada wymogu zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności w odniesieniu do umów przenoszących prawa do fonogramów i wideogramów.

‍

Co to oznacza w praktyce biznesowej?

Jeżeli Twoja spółka nabywa od zewnętrznego studia produkcyjnego gotowy plik wideo (wideogram) lub nagranie dźwiękowe (fonogram), a umowa dotyczy wyłącznie praw producenta do tego zapisu (a nie np. praw do scenariusza czy muzyki), to:

1. Umowa taka może zostać skutecznie zawarta w formie dokumentowej (wymiana e-maili, skanów PDF, akceptacja w systemie CRM).
2. Brak własnoręcznego podpisu nie powoduje w tym przypadku nieważności przeniesienia praw do samego nagrania.

‍‍

Co mogę dla Ciebie zrobić?

Mogę przeanalizować Twoje obecne szablony zamówień i umów ramowych z domami produkcyjnymi, aby wskazać, w których obszarach możesz bezpiecznie zrezygnować z uciążliwej papierologii, a gdzie rygor pisemny jest bezwzględnie konieczny dla ochrony Twoich interesów.

‍