Nowe wytyczne w USA dotyczące wynalazczości w projektach wspieranych przez AI

Amerykański Urząd Patentowy (USPTO) opublikował nowe wytyczne dotyczące ustalania wynalazcy w zgłoszeniach patentowych, w których podczas prac wykorzystano systemy sztucznej inteligencji. Dokument Revised Inventorship Guidance for AI-Assisted Inventions zastępuje wcześniejsze stanowisko z 2024 r.

‍

Kluczowe elementy nowych zasad

‍

1. Jedna, niezmieniona definicja wynalazku – także dla projektów z AI‍

Urząd podkreśla, że dla oceny wynalazczości nie istnieje żadna odrębna kategoria dla AI. Obowiązują zasady ogólne: wynalazcą jest wyłącznie osoba fizyczna, która dokonała konkretnego aktu twórczego, a samo użycie narzędzia – niezależnie od jego mocy – nie wpływa na status tego narzędzia.

‍

2. Koncentracja na „conception” – jedynym kryterium wynalazczości‍

Federal Circuit od lat uznaje „conception” za podstawowe kryterium ustalenia wynalazcy. Musi ono oznaczać:

• powstanie w umyśle osoby określonego i kompletnego rozwiązania,
• możliwość opisania wynalazku z taką precyzją, aby jego wdrożenie wymagało jedynie umiejętności rutynowych.

USPTO wprost podkreśla, że brak „mentalnej pełni rozwiązania” po stronie człowieka oznacza brak wynalazczości – niezależnie od tego, co wygenerowała AI.

‍

3. AI jako narzędzie – niezależnie od stopnia autonomii‍

Urząd porównuje systemy AI do laboratoryjnej aparatury, oprogramowania czy baz danych. Sądowe orzeczenia dopuszczają korzystanie z pomocy innych podmiotów bez tworzenia współwynalazczości – zasada ta ma obowiązywać również wobec AI. Nawet jeśli AI proponuje rozwiązania, to proces koncepcyjny musi należeć do człowieka.

‍

Jeżeli więc firma zastanawia się nad patentowaniem w USA, na co powinna zwrócić uwagę

‍

1. Projekty R&D z AI muszą mieć identyfikowalny wkład człowieka‍

Jeżeli firma korzysta z generatywnej AI do tworzenia rozwiązań technicznych, potrzebna jest procedura dowodząca, że pracownik wykonał akt twórczy – czyli etap „conception”. W przeciwnym razie zgłoszenie patentowe w USA może zostać zakwestionowane.

2. Dokumentacja pracy z AI staje się elementem compliance IP‍

Należy wdrożyć reżim zapisu procesu twórczego: kto, kiedy i w jaki sposób podjął decyzję koncepcyjną, jak wyglądał wkład człowieka, i czy to człowiek zaprojektował strukturę rozwiązania przed lub po użyciu modeli AI.

‍

W skrócie i w ogólności

Jeżeli myślimy o patentowaniu rozwaizań "współtowrzonych" z AI to modele AI nie mogą być przez nas traktowane jako „autonomiczny twórca” . Organizacja budujac produkty oparte na wysokiej automatyzacji, musi jasno rozdzielać:

• wkład modelu,
• wkład zespołu,
• decyzyjność i nadzór człowieka.
  
  

Takie wytyczne można też potraktować jako inspirację do budowy procesów governance AI.

Chodzi o procedury weryfikujące:

• źródła danych,
• wkład ludzi,
• sposób pracy z generatywnymi systemami,
• polityki wynalazczości w organizacji.

‍