Wyrok KIO: podanie nierzetelnych informacji w ofercie a korzystanie z AI

Krajowa Izba Odwoławcza rozpatrywała odwołanie w postępowaniu prowadzonym przez Zarząd Dróg Wojewódzkich w Krakowie. Spór dotyczył prawidłowości oferty jednego z wykonawców, w której zakwestionowano poprawność informacji merytorycznych, w tym klasyfikacji usług i odniesień do przepisów podatkowych. Sprawa była istotna także dlatego, że wykonawca wskazał możliwość korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji przy przygotowaniu oferty.

‍

Stan faktyczny i zarzuty

Jedna z firm biorących udział w przetargu wniosła odwołanie od jego wyniku. Zarzuciła konkurentowi:

• posługiwanie się błędnymi kodami PKWiU,
• nieprawidłową klasyfikację świadczonych usług,
• błędne cytowanie interpretacji indywidualnych dotyczących podatku VAT,
• wewnętrzne sprzeczności w treści oferty.

‍

Wykonawca, którego dotyczyły zarzuty, zaprzeczył im, ale nie przedstawił dowodów na potwierdzenie prawidłowości swoich twierdzeń. Wskazał jednocześnie, że nawet jeśli przy sporządzaniu oferty korzystał z narzędzi opartych na sztucznej inteligencji, nie jest to zakazane przez prawo zamówień publicznych.

‍

Ocena KIO

Krajowa Izba Odwoławcza uznała, że:

• prawo zamówień publicznych co do zasady dopuszcza korzystanie z narzędzi takich jak programy oparte na sztucznej inteligencji,
• kluczowe znaczenie ma jednak rzetelność informacji zawartych w ofercie,
• w analizowanym przypadku przekazane informacje wprowadzały zamawiającego w błąd, niezależnie od tego, czy ich źródłem był błąd ludzki, czy użycie AI.

‍

W konsekwencji Izba uwzględniła zarzut wprowadzenia w błąd i wykluczyła wykonawcę z postępowania.

‍

Drugi zarzut – naruszenie obowiązków zawodowych

Odwołujący podniósł także, że wykonawca powinien zostać wykluczony jako podmiot, który w sposób zawiniony poważnie naruszył obowiązki zawodowe, podważając swoją uczciwość.

‍

KIO nie podzieliła tego stanowiska. Wskazała, że:

• błędy w ofercie wynikały z lekkomyślności lub niedbalstwa,
• nie można ich zakwalifikować jako zamierzonego działania ani rażącego niedbalstwa,
• w konsekwencji nie spełniają one przesłanek zastosowania szczególnie restrykcyjnej podstawy wykluczenia związanej z poważnym naruszeniem obowiązków zawodowych.

‍

Konkluzje Izby

KIO jednoznacznie wskazała, że podstawą wykluczenia wykonawcy nie było samo wykorzystanie narzędzi sztucznej inteligencji, lecz podanie nierzetelnych i wprowadzających w błąd informacji. Jednocześnie zaznaczyła, że jeżeli wykonawca będzie chciał ubiegać się o zamówienia publiczne w przyszłości, będzie zobowiązany do przeprowadzenia procedury samooczyszczenia.

‍

Co to oznacza dla firm?

• Korzystanie z narzędzi AI przy przygotowywaniu ofert w postępowaniach o zamówienia publiczne jest co do zasady dopuszczalne.
• Podanie informacji nierzetelnych lub wprowadzających w błąd może prowadzić do wykluczenia z postępowania, nawet jeśli nie towarzyszył temu zamiar naruszenia prawa.
• Błędy wynikające z niedbalstwa nie zawsze będą kwalifikowane jako „poważne naruszenie obowiązków zawodowych”, ale nie chronią przed innymi sankcjami przewidzianymi w prawie zamówień publicznych.
• Wykluczenie z postępowania może skutkować koniecznością zastosowania mechanizmu samooczyszczenia przed udziałem w kolejnych przetargach.

‍