„Nazywam się Marta Wójcik, jestem prawnikiem w kancelarii prawnej Kancelaria Prawna MDDP, reprezentującym firmę Universal Music Poland. Piszę ten list, aby pilnie poprosić o rozpatrzenie treści obrazów i filmów opublikowanych na Państwa platformie, ponieważ istnieją wątpliwości dotyczące naruszenia praw autorskich związanych z naszą firmą.” Tak lub podobnie zaczynają się wiadomości, które trafiają do różnych firm i dotyczą rzekomych naruszeń praw autorskich.

Do nas trafiły wiadomości wysyłane w imieniu Universal Music Poland oraz Warner Music Poland, jednak wiemy, że osoby stojące za tym procederem powołują się również na różne inne kancelarie prawne i producentów.

Na załączonych poniżej zrzutach ekranu znajdują się przykładowe wiadomości.

Co zrobić z taką wiadomością? Należy ją natychmiast usunąć i pod żadnym pozorem nie klikać w zawarte w niej linki. Linki te, które według treści „wezwania” mają prowadzić do plików PDF z „dowodami naruszeń”, w rzeczywistości powodują pobranie pliku ZIP zawierającego złośliwą aplikację. Jak podaje Niebezpiecznik, jej uruchomienie infekuje komputer i powoduje kradzież danych użytkownika.

10 października Michalina Gdula, radczyni prawna specjalizująca się w transakcjach VC i programach motywacyjnych typu ESOP, po raz kolejny wspierała ambitne założycielki start-upów jako mentorka w programie Female Founders Fundraising Academy (FFFA). Program organizowany przez Huge Thing we współpracy z Visa Foundation pomaga kobietom w skutecznym pozyskiwaniu finansowania na rozwój ich innowacyjnych biznesów!

W trakcie trwania akademii Michalina dzieli się swoją praktyczną wiedzą, pomagając uczestniczkom przygotować się do rund finansowania - mentoring obejmuje wskazówki dotyczące programów motywacyjnych typu ESOP oraz najlepsze branżowe praktyki, które mogą pomóc założycielkom w realizacji ich wizji i budowaniu relacji z inwestorami.

Dlaczego warto?
FFFA to unikalna szansa na zdobycie wiedzy od ekspertów, którzy doskonale rozumieją wyzwania związane z finansowaniem start-upów. Sesje pytań i odpowiedzi pozwalają uczestniczkom na bieżąco rozwiązywać wątpliwości i dostosować strategię do potrzeb ich biznesu.

Z przyjemnością informujemy, że kancelaria LAWMORE zapewniła kompleksowe wsparcie prawne dla założycieli Gigantów Programowania oraz pozostałych udziałowców – innowacyjnej firmy specjalizującej się w edukacji programistycznej dla dzieci i młodzieży. Dzięki wsparciu naszej kancelarii, Giganci Programowania zrealizowali kluczową transakcję pozyskania strategicznych inwestorów, co otwiera przed firmą możliwości ekspansji na rynki zagraniczne, w tym na rynki Ameryki Północnej, z kapitałem o wartości wielu milionów euro.

Zespół naszej kancelarii wspierał spółkę na każdym etapie procesu inwestycyjnego, zapewniając profesjonalną i kompleksową obsługę wszystkich kwestii prawnych.

Giganci Programowania to firma, która oferuje nowoczesne narzędzia edukacyjne, wspierające rozwój umiejętności programistycznych wśród młodego pokolenia. Dzięki tej transakcji firma zyskała nie tylko solidnych partnerów finansowych, ale również możliwość dalszej ekspansji oraz wzmocnienia swojej pozycji jako lidera w branży edukacyjnej

Korzystanie z publicznych sieci Wi-Fi wiąże się z szeregiem zagrożeń, które mogą prowadzić do utraty danych i naruszenia prywatności. O ile ryzyko to dotyczy każdego użytkownika Internetu, to w kontekście działalności firm staje się ono szczególnie istotne. Przedsiębiorstwa, które operują w środowisku cyfrowym, muszą zwracać szczególną uwagę na ochronę danych – zarówno swoich, jak i klientów.

Jak działają publiczne sieci Wi-Fi ?

Publiczne sieci Wi-Fi to bezprzewodowe sieci lokalne umożliwiające dostęp do Internetu za pośrednictwem fal radiowych. Często są to sieci otwarte, co oznacza, że każdy, kto znajduje się w ich zasięgu, może się z nimi połączyć, zazwyczaj bez konieczności podawania hasła. Ze względu na uproszczoną konfigurację i brak zabezpieczeń, publiczne sieci Wi-Fi są szczególnie podatne na różnego rodzaju ataki cybernetyczne.

Przykładowe zagrożenia w publicznych sieciach Wi-Fi

Cyberprzestępcy chętnie wykorzystują luki w zabezpieczeniach publicznych sieci. Oto najczęściej spotykane zagrożenia:

1. Fałszywe sieci Wi-Fi:
   Atakujący tworzą hotspoty o nazwach przypominających legalne sieci, np. „Free WiFi” w hotelu czy „Cafe Internet”. Gdy użytkownik podłączy się do takiej sieci, cyberprzestępcy mogą przechwycić wszystkie przesyłane dane, w tym hasła, dane bankowe czy poufne informacje biznesowe.
2. Ataki typu Man-in-the-Middle (MITM):
   To jeden z najgroźniejszych scenariuszy. Cyberprzestępca przechwytuje dane przesyłane między użytkownikiem a serwerem, co pozwala mu podsłuchiwać komunikację, modyfikować treści lub wykradać poufne informacje.
3. Zainfekowanie urządzeń złośliwym oprogramowaniem:
   Przestępcy często wykorzystują publiczne sieci Wi-Fi do rozsyłania wirusów. Użytkownik, pobierając „aktualizację” czy wchodząc na zainfekowaną stronę, może nieświadomie zainstalować złośliwe oprogramowanie.
4. Słabe szyfrowanie danych:
   Starsze protokoły szyfrowania, jak WEP, mogą zostać złamane w kilka minut. Nawet WPA2, stosowane w nowszych sieciach, nie gwarantuje pełnego bezpieczeństwa w publicznych hotspotach.

Dlaczego świadomość pracowników firmy ma znaczenie?

Pracownicy są jednym z najważniejszych elementów systemu bezpieczeństwa firmy. Nawet najlepsze zabezpieczenia techniczne mogą okazać się niewystarczające, jeśli personel nie będzie świadomy zagrożeń związanych z korzystaniem z publicznych sieci Wi-Fi. W przypadku firm konsekwencje takich incydentów mogą być szczególnie dotkliwe. Utrata danych klientów, wyciek poufnych informacji biznesowych czy dostęp do wewnętrznych systemów IT przez osoby nieuprawnione mogą prowadzić do:

• Poważnych strat finansowych – wynikających z kar za naruszenie przepisów dotyczących ochrony danych (np. RODO) lub kosztów związanych z usunięciem skutków cyberataków.
• Utraty reputacji – co może wpłynąć negatywnie na relacje z klientami, partnerami biznesowymi i inwestorami.
• Zakłócenia operacji biznesowych – np. poprzez blokadę dostępu do systemów, przerwy w świadczeniu usług czy inne formy sabotowania działalności firmy.

Szkolenia jako klucz do podnoszenia świadomości

Aby skutecznie chronić firmowe dane, niezbędne jest regularne szkolenie pracowników w zakresie cyberbezpieczeństwa. Oto, dlaczego warto inwestować w edukację zespołu:

• Zmniejszenie ryzyka ludzkiego błędu - W wielu przypadkach cyberataki są możliwe dzięki błędom lub niedopatrzeniem użytkowników. Świadomy pracownik potrafi rozpoznać potencjalne zagrożenie i podjąć odpowiednie kroki, aby go uniknąć;
• Budowanie nawyków ostrożności- Regularna edukacja pozwala na wykształcenie wśród pracowników nawyków ostrożności, takich jak wyłączanie automatycznego łączenia z sieciami Wi-Fi, regularna aktualizacja oprogramowania czy wyłączanie funkcji udostępniania plików.

Z przyjemnością informujemy, że kancelaria LAWMORE zapewniła kompleksowe wsparcie prawne dla REACH, jednego z wiodących podmiotów inwestycyjnych i globalnych programów akceleracyjnych w sektorze nieruchomości. REACH, zarządzany przez Second Century Ventures – fundusz inwestycyjny specjalizujący się w technologiach dla branży real estate – wspiera rozwój innowacyjnych firm technologicznych na całym świecie, korzystając z szerokiej sieci kontaktów National Association of Realtors, zrzeszającej ponad 1,4 miliona członków.

Dzięki strategicznemu wsparciu Second Century Ventures, REACH pełni rolę katalizatora rozwoju nowych technologii w branży nieruchomości, umożliwiając startupom i firmom technologicznym realizację ich celów oraz ekspansję na rynki międzynarodowe. W ramach współpracy nasz zespół zapewnił kompleksowe wsparcie prawne, obejmujące przygotowanie dokumentacji inwestycyjnej oraz wsparcie w kluczowych aspektach negocjacyjnych w procesie inwestycji w spółkę Zonifero. Nasze działania pozwoliły na sprawną finalizację transakcji oraz zabezpieczenie interesów REACH zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Zonifero to innowacyjna firma działająca w obszarze inteligentnych rozwiązań dla rynku nieruchomości.

Współpraca z REACH to dla kancelarii LAWMORE kolejny krok w umacnianiu pozycji jako zaufanego doradcy prawnego dla podmiotów działających na styku innowacji i branży nieruchomości. Cieszymy się, że mogliśmy wspierać rozwój zrównoważonych rozwiązań technologicznych oraz pomagać REACH w umacnianiu jego pozycji jako lidera innowacji w technologii real estate.

Z przyjemnością informujemy, że kancelaria LAWMORE zapewniła kompleksowe wsparcie prawne dla założycieli Wellbee oraz pozostałych udziałówców, innowacyjnej firmy specjalizującej się w rozwiązaniach technologicznych z zakresu zdrowia i wellness. Dzięki wsparciu naszej kancelarii, Wellbee zrealizowało kluczową transakcję sprzedaży udziałów na rzecz Benefit Systems, jednego z liderów rynku usług dla pracowników, o wartości 33,7 mln zł.

Nasz zespół zapewnił Spółce kompleksowe doradztwo prawne przy negocjacjach warunków sprzedaży.

Wellbee to firma, która oferuje innowacyjne narzędzia wspierające pracodawców w dbaniu o zdrowie i dobrostan swoich pracowników. Dzięki tej transakcji, firma zyskała solidnego partnera w postaci Benefit Systems, co pozwala jej na dalszą ekspansję i umocnienie swojej pozycji na rynku zdrowia i wellness.

Dalsze plany Wellbee obejmują kontynuację działalności w ramach struktur Benefit Systems, z naciskiem na rozwój segmentu B2B. Firma planuje wykorzystać synergie wynikające ze współpracy z liderem rynku benefitów pracowniczych w Polsce, aby skuteczniej rozwijać swoje rozwiązania i poszerzać zasięg swoich usług

Miło nam poinformować, że Paula Pul, partner zarządzający kancelarią LawMore, została członkiem rady nadzorczej Thorium Space– innowacyjnej firmy technologicznej rozwijającej rozwiązania w sektorze kosmicznym. Thorium Space, jako jeden z liderów w tej dziedzinie, skupia się na tworzeniu nowoczesnych technologii satelitarnych, które wspierają rozwój sektora kosmicznego na rynkach lokalnych i międzynarodowych.

Thorium Space specjalizuje się w projektowaniu i wdrażaniu zaawansowanych systemów komunikacyjnych oraz technologii satelitarnych dostosowanych do potrzeb współczesnego rynku. Działając w branży o ogromnym potencjale wzrostu, firma podejmuje wyzwania związane z nowoczesnymi rozwiązaniami, które zmieniają sposób, w jaki myślimy o komunikacji i eksploracji kosmosu.

Sektor technologii kosmicznych, w którym działa Thorium Space, rozwija się dynamicznie, odpowiadając na potrzeby rynku i wyzwania ekologiczne. Dzięki tej misji Thorium Space angażuje się w projekty mające na celu rozwój infrastruktury satelitarnej i minimalizację śladu ekologicznego branży, co jest kluczowym elementem strategii firmy.

Więcej informacji o Thorium Space można znaleźć na stronie: https://thorium.space/

Wracamy wspomnieniami do konferencji I Love Marketing, gdzie współzałożycielka LAWMORE Aleksandra Maciejewicz, miała okazję wystąpić jako prelegentka i podzielić się swoją wiedzą z uczestnikami tego inspirującego wydarzenia.

Czym jest I Love Marketing?
I Love Marketing to jedno z największych wydarzeń branżowych w Polsce, które przyciąga ekspertów, przedsiębiorców i pasjonatów marketingu z całego kraju. Konferencja oferuje szeroką gamę prelekcji, paneli dyskusyjnych i warsztatów, prowadzonych przez liderów branży, którzy dzielą się najnowszymi trendami, praktykami oraz narzędziami wspierającymi rozwój biznesu. Każde wystąpienie na tej konferencji to dawka inspiracji i wiedzy, którą uczestnicy mogą od razu wdrożyć w swoich działaniach.

Aleksandra Maciejewicz, będąc rzeczniczką patentową i specjalistką w zakresie zarządzania własnością intelektualną, zaprezentowała uczestnikom kilka pomysłów na to, jak prowadzić agencję marketingową zgodnie z prawem. Jednym ze sposobów jest wdrożenie checklisty zgodnych z prawem działań marketingowych. Prezentacja miała za zadanie podsunąć kilka punktów do wdrożenia do codziennej działalności firmy.

Jesteśmy dumni, że mogliśmy reprezentować LAWMORE na tym prestiżowym wydarzeniu, dzieląc się wiedzą i doświadczeniem, które mogą wspierać rozwój firm oraz ich działalność w zgodzie z przepisami prawnymi. Wystąpienie Aleksandry było kolejnym krokiem w naszej misji, by przybliżać przedsiębiorcom praktyczne aspekty ochrony własności intelektualnej i pomagać im świadomie zarządzać prawnymi zasobami ich biznesu.

Zachęcamy do odwiedzenia strony I Love Marketing, aby dowiedzieć się więcej o tej konferencji i poznać innych prelegentów, którzy wzbogacili wydarzenie o cenne wskazówki i inspiracje.

Jako LAWMORE z dumą wspieramy uczestników programu Healthcare Investment Hub (HIH) Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR) którzy rozwijają innowacyjne projekty w sektorze zdrowotnym. W ramach współpracy, jako partner prawny, prowadziliśmy warsztaty, które mają pomóc lepiej przygotować się do wyzwań związanych z pozyskiwaniem finansowania i negocjacjami inwestycyjnymi.

Nasze wsparcie w ramach HIH

Warsztaty w ramach programu HIH PFR poprowadzili nasi partnerzy: Aleksandra Maciejewicz i Marcin Jaraczewski – doświadczeni specjaliści, którzy podzielili się praktycznymi wskazówkami z uczestnikami programu.

W ramach bootcampu Marcin przeprowadził warsztat na temat procesów inwestycyjnych, podczas którego uczestnicy dowiedzieli się, jak skutecznie negocjować z inwestorami. Szczególna uwaga została poświęcona kluczowym klauzulom umownym, na które należy zwrócić uwagę przy zawieraniu umów inwestycyjnych. Marcin przedstawił praktyczne wskazówki i przykłady, które pomogły uczestnikom lepiej zrozumieć, jak zabezpieczać swoje interesy w relacjach z inwestorami.

Szkolenie prowadzone przez Aleksandrę Maciejewicz – Aleksandra przeprowadziła dodatkowe szkolenie dla uczestników programu, dostarczając praktycznej wiedzy związanej z badaniem prawnym startupu pt. “Wprowadzenie do legal due diligence”.

Dzięki naszemu wsparciu uczestnicy HIH PFR zdobyli wiedzę prawną i praktyczne umiejętności, które są kluczowe w rozwoju start-upów w branży health tech.

Dlaczego HIH PFR?

Program HIH PFR to doskonała okazja, by pod okiem ekspertów rozwijać swoje innowacyjne projekty, zdobywać wiedzę z zakresu negocjacji z inwestorami oraz ochrony własności intelektualnej. Dzięki takiemu wsparciu uczestnicy są doskonale przygotowani na wyzwania rynkowe i mają większe szanse na sukces w wymagającej branży technologii zdrowotnych.

Współpraca z 2increatives od 2018 roku – wyzwania i rozwiązania

2increatives to uznana agencja kreatywna założona w 2016 roku przez Yaninę Trapachkę oraz Polinę Hilburd, które pełnią role dyrektorek strategicznych i kreatywnych. Agencja specjalizuje się w kompleksowej obsłudze marek z branż mody, urody oraz lifestyle’u, oferując szeroki zakres usług od strategii marki, przez kreację treści, po zarządzanie kampaniami w mediach społecznościowych.

W ciągu niemal sześciu lat naszej współpracy zapewniliśmy 2increatives kompleksową obsługę prawną, wspierając jej dynamiczny rozwój oraz dbając o bezpieczeństwo prawne w obszarach takich jak umowy, prawa autorskie oraz ochrona danych. Dzięki temu mogliśmy skutecznie pomagać w budowaniu długofalowych relacji z klientami agencji oraz minimalizować ryzyka prawne, które często występują w branży kreatywnej.

Oto niektóre aspekty naszej współpracy:

Kluczowe wyzwania prawne agencji kreatywnej

Nasza współpraca z 2increatives rozpoczęła się w momencie, gdy agencja rozpoczynała realizację dużych projektów dla międzynarodowych marek. Każda realizacja, zwłaszcza przy współpracy z dużymi klientami i znanymi influencerami, wymagała precyzyjnie opracowanych umów zabezpieczających interesy obu stron. Umowy dotyczące sesji zdjęciowych i kampanii marketingowych obejmują często kwestie związane z przekazaniem praw do materiałów, odpowiedzialnością za nieprzewidziane zdarzenia (np. odwołanie lotu modelki) oraz rozliczeniami za dodatkowy czas pracy w niesprzyjających warunkach pogodowych. Nasza kancelaria wspierała 2increatives przy tworzeniu oraz negocjowaniu takich umów, zwracając szczególną uwagę na zabezpieczenie interesów agencji i jej klientów w zgodzie z przepisami prawa cywilnego oraz autorskiego.

Tworzenie oraz optymalizacja umów autorsko-licencyjnych

Praca agencji kreatywnej nieodłącznie wiąże się z realizacją treści, które mają różne zastosowania — od mediów społecznościowych po materiały drukowane i reklamy outdoorowe. W związku z tym kluczowe jest precyzyjne określenie zakresu licencji, co pozwala na uniknięcie nieporozumień dotyczących praw do korzystania z twórczości w przyszłości. Dla 2increatives stworzyliśmy różnorodne warianty umów licencyjnych i umów przeniesienia praw autorskich, obejmujących takie pola eksploatacji jak internet, prasa oraz telewizja. Dzięki temu agencja może skutecznie zarządzać swoimi treściami, oferując klientom różne modele licencji dostosowane do ich potrzeb oraz możliwości finansowych.

Prawne aspekty działań marketingowych na platformach społecznościowych

Współczesny marketing opiera się w dużej mierze na mediach społecznościowych, a wiele działań kreatywnych 2increatives realizowanych jest na platformach takich jak Instagram. Obsługując agencję w tym zakresie, musieliśmy odpowiedzieć na pytania dotyczące możliwości korzystania z regramów oraz innych materiałów zamieszczonych przez użytkowników w mediach społecznościowych. Polska regulacja dotycząca tzw. dozwolonego użytku nie jest jednoznaczna, zwłaszcza w kontekście działań komercyjnych, takich jak repostowanie treści klientów lub influencerów. Dlatego nasze wsparcie polegało na opracowaniu rekomendacji oraz tworzeniu wewnętrznych wytycznych dotyczących oznaczania autorów i źródeł materiałów w sposób zgodny z przepisami prawa autorskiego. Zbudowaliśmy w ten sposób bezpieczne ramy prawne, pozwalające agencji działać zgodnie z prawem, ale bez ograniczania jej kreatywnych możliwości.

Ochrona wizerunku i prawo do prywatności

Agencja 2increatives realizuje liczne sesje zdjęciowe oraz kampanie reklamowe, często na terenie publicznym, co wymaga dodatkowego uwzględnienia aspektów ochrony wizerunku osób trzecich. W związku z różnymi sytuacjami opracowaliśmy procedury oraz wzory zgód na rozpowszechnianie wizerunku, które 2increatives może stosować w swoich projektach. Dotyczy to zarówno indywidualnych portretów, jak i zdjęć zbiorowych, które są częścią kampanii. Przy sesjach realizowanych w miejscach publicznych konieczne było także szczególne podejście do zgód — zwłaszcza w przypadku osób pojawiających się przypadkowo w ujęciach.

Zasady współpracy w modelu B2B i aspekty compliance

Agencje kreatywne, w tym 2increatives, coraz częściej współpracują z freelancerami i podwykonawcami na zasadach umów B2B, co wymaga uwzględnienia specyficznych postanowień związanych z odpowiedzialnością, poufnością oraz ZUSem. W ciągu naszej współpracy opracowaliśmy dla 2increatives szereg wzorców umów, które jasno regulują obowiązki i prawa stron, kwestie związane z poufnością oraz unikają ryzyka zakwestionowania umowy przez ZUS, co jest szczególnie istotne w branży kreatywnej. Zadbaliśmy o to, aby umowy te były zgodne z przepisami prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, minimalizując ryzyko finansowe dla 2increatives, zwłaszcza w obliczu zaostrzonej kontroli ZUS względem umów cywilnoprawnych.

Dbałość o ochronę danych osobowych zgodnie z RODO

Branża kreatywna, zwłaszcza w obszarze marketingu cyfrowego, przetwarza znaczne zakresy danych osobowych. Obsługując 2increatives, zadbaliśmy o dostosowanie polityk prywatności oraz innych dokumentów wymaganych przez RODO, uwzględniając specyficzne potrzeby agencji w zakresie pozyskiwania zgód na przetwarzanie danych klientów, influencerów oraz osób trzecich oraz innych podstaw prawnych przetwarzania.

Wnioski i korzyści dla klientów z branży kreatywnej

Dzięki odpowiednio skonstruowanym umowom, politykom oraz wytycznym dotyczącym w szczególności własności intelektualne, agencje mogą z większą pewnością prawa, co przekłada się na większą stabilność i przewidywalność działań kreatywnych. Należy zwrócić szczególną uwagę na:

1. Staranną konstrukcję umów licencyjnych oraz umów o przeniesienie praw autorskich, które umożliwiają elastyczne zarządzanie prawami do treści.
2. Uwzględnienie w umowach B2B zapisów dotyczących poufności oraz zgodności z przepisami ZUS, co pozwala uniknąć ryzyka sankcji.
3. Odpowiednie uregulowanie zasad korzystania z mediów społecznościowych, z uwzględnieniem ochrony praw autorskich i wytycznych poszczególnych platform.

Z przyjemnością informujemy, że kancelaria Lawmore zapewniła kompleksowe wsparcie prawne dla Foodsi, innowacyjnego start-upu technologicznego, którego misją jest walka z marnowaniem żywności. Foodsi pozyskało istotne wsparcie inwestycyjne, które umożliwiło rozwój działalności oraz zwiększenie zasięgu ich ekologicznej platformy w Polsce i przygotowania do ekspansji zagranicznej.

Dzięki zaangażowaniu funduszy inwestycyjnych, a także kilku aniołów biznesu, start-up pozyskał kolejne 5 mln zł na rozwój w ramach rundy seed. Tym samym jej łączna wartość to ponad 11 mln zł. Finansowanie zapewnili dotychczasowi i nowi inwestorzy, w tym AIP Seed, Satus Venture i AC/VC Foodtech Impact Fund. Środki te pozwolą Foodsi na dalsze umacnianie pozycji rynkowej oraz realizację międzynarodowych ambicji, wprowadzając ich rozwiązania na kolejne rynki.

Foodsi to dynamiczna firma oferująca aplikację mobilną, która łączy użytkowników z lokalnymi sklepami i restauracjami sprzedającymi nadwyżki jedzenia. Dzięki temu użytkownicy mają dostęp do pełnowartościowej żywności w obniżonych cenach, a przedsiębiorcy mogą lepiej zarządzać zasobami i przyczyniać się do ochrony środowiska. Poprzez tę współpracę Foodsi zyskało rozpoznawalność i umocniło swoją pozycję jako lider zrównoważonej konsumpcji na rynku technologii proekologicznych.

W Lawmore wspieraliśmy Foodsi na każdym etapie procesu inwestycyjnego, zapewniając profesjonalną obsługę wszystkich kwestii prawnych i reprezentowanie interesów naszego klienta.

Marcin Jaraczewski dołącza do Rady Nadzorczej MoovenoMiło nam poinformować, że Marcin Jaraczewski, wspólnik kancelarii LawMore, został członkiem rady nadzorczej Mooveno – innowacyjnej firmy technologicznej rozwijającej rozwiązania w sektorze e-mobility. Mooveno, jako jeden z liderów w tej dziedzinie, koncentruje swoje działania na tworzeniu nowoczesnych rozwiązań transportowych, które nie tylko wspierają zrównoważony rozwój, ale także zwiększają efektywność i dostępność technologii mobilności na rynkach lokalnych i międzynarodowych.

Czym zajmuje się Mooveno?

Mooveno specjalizuje się w projektowaniu i wdrażaniu inteligentnych systemów transportowych oraz innowacyjnych pojazdów dostosowanych do współczesnych potrzeb rynku. Działając w sektorze o ogromnym potencjale wzrostu, firma podejmuje wyzwania związane z opracowywaniem ekologicznych rozwiązań, które zmieniają sposób, w jaki myślimy o transporcie i logistyce miejskiej.

Sektor e-mobility, w którym operuje Mooveno, rozwija się dynamicznie, odpowiadając na potrzeby współczesnych miast i wyzwania ekologiczne. Dzięki takiej misji Mooveno angażuje się w projekty mające na celu wdrażanie technologii minimalizujących ślad węglowy, co jest jednym z kluczowych elementów jej strategii biznesowej.

Więcej informacji o Mooveno znajdziesz tutaj: https://www.mooveno.pl/

Profil Marcina Jaraczewskiego

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) podjął działania wobec platformy zakupowej Temu, stawiając jej zarzuty związane z naruszeniem przepisów chroniących konsumentów. Głównym zarzutem jest brak przejrzystości dotyczącej tożsamości sprzedawców działających na platformie. W wyniku dochodzenia UOKiK, okazało się, że konsumenci mogą nie wiedzieć, z kim naprawdę zawierają umowę, co stanowi naruszenie ich praw. Działania urzędu mają na celu ukrócenie praktyk, które mogą wprowadzać użytkowników w błąd i zapewnienie im pełnej ochrony przy zawieraniu transakcji online.

Brak informacji o sprzedawcach na platformach zakupowych może naruszać następujące prawa konsumenta:

• Prawo do rzetelnej informacji: Konsument powinien wiedzieć, z kim zawiera umowę;
• Prawo do reklamacji: Trudności z ustaleniem odpowiedzialności w razie problemów z produktem;
• Prawo do odstąpienia od umowy: Komplikacje w przypadku zakupu od sprzedawców spoza UE;
• Ochrona prawna: Niejasności w zakresie przepisów chroniących konsumenta.

Działania UOKiK w sprawie platform zakupowych, takich jak Temu, stanowią ważny krok w kierunku wzmocnienia ochrony konsumentów w internecie. Wprowadzenie większej przejrzystości dotyczącej tożsamości sprzedawców jest niezbędne, aby zagwarantować konsumentom pełne bezpieczeństwo zakupów online. Odpowiedzialność platform za zapewnienie rzetelnych informacji może nie tylko zmniejszyć ryzyko nieuczciwych praktyk, ale także przyczynić się do budowania zaufania do e-commerce, co jest kluczowe w dynamicznie rozwijającym się handlu internetowym.

10 października nasza radca prawny, Bartłomiej Serafinowicz, przeprowadził warsztaty dla uczestników Szkoły Pionierów PFR na temat ochrony danych osobowych w startupach. Warsztat poświęcony był zasadom przetwarzania i ochrony danych osobowych, z uwzględnieniem aktualnych przepisów prawa. Podczas spotkania omówiono kluczowe aspekty związane z przetwarzaniem danych osobowych, w tym zasady wynikające z RODO oraz podstawy prawne przetwarzania danych. Uczestnicy zapoznali się z regulacjami dotyczącymi transferu danych poza Europejski Obszar Gospodarczy (EOG), a także poznali praktyczne wskazówki dotyczące pozyskiwania danych osobowych, zarówno tych zwykłych, jak i szczególnych kategorii. Warsztat obejmował również omówienie najlepszych praktyk związanych z pozyskiwaniem danych poprzez landing page'e oraz ankiety, z uwzględnieniem obowiązków informacyjnych i wymagań dotyczących zgód na przetwarzanie danych.

Warsztaty zakończyły się sesją pytań i odpowiedzi, podczas której uczestnicy mogli rozwiać wątpliwości dotyczące specyficznych wyzwań w ich branżach oraz omówić najlepsze praktyki w zakresie ochrony własności intelektualnej w środowisku startupowym.

Szkoła Pionierów PFR to inicjatywa, której celem jest wspieranie młodych innowatorów w Polsce, a warsztaty prowadzone przez specjalistów takich jak Milena Balcerzak stanowią kluczowy element edukacji uczestników w zakresie strategicznego rozwoju ich przedsiębiorstw, szczególnie w tak kluczowych obszarach, jak ochrona własności intelektualnej.

Z radością informujemy, że LAWMORE miało przyjemność zapewnić kompleksowe wsparcie prawne dla Mooveno, firmy specjalizującej się w mobilnych rozwiązaniach dla branży transportowej i logistycznej. Mooveno pozyskało strategiczną inwestycję od Spire Capital, której celem jest przyspieszenie rozwoju innowacyjnych narzędzi mobilnych dla przedsiębiorstw. Na mocy podpisanej umowy fundusz stał się właścicielem 60% udziałów firmy.

Mooveno to polska firma oferująca zaawansowane rozwiązania do zarządzania flotą pojazdów dla przedsiębiorstw transportowych. Ich systemy umożliwiają firmom lepszą kontrolę nad flotą, optymalizację tras, zarządzanie kosztami oraz monitorowanie efektywności operacyjnej. Mooveno wspiera przedsiębiorstwa w zwiększaniu wydajności i redukcji kosztów związanych z transportem dzięki automatyzacji i analizie danych flotowych. Dzięki wsparciu Spire Capital, Mooveno jest na dobrej drodze do rozwoju działalności i dalszego udoskonalania swojej oferty produktowej.

W LAWMORE wspieraliśmy Mooveno na każdym etapie procesu inwestycyjnego, dbając o sprawne przeprowadzenie wszystkich kwestii prawnych i reprezentowanie interesów naszego klienta.

26 września nasza radczyni prawna, Milena Balcerzak, poprowadziła warsztaty dla uczestników Szkoły Pionierów PFR na temat ochrony własności intelektualnej w startupach. Warsztaty te były okazją do pogłębienia wiedzy uczestników na temat szeroko pojętej własności intelektualnej (IP), która obejmuje między innymi prawa autorskie, patenty, znaki towarowe oraz wzory użytkowe i przemysłowe, ale też i know-how. Zostały omówione kluczowe zasady wynikające z prawa własności intelektualnej, przy jednoczesnym podkreśleniu znaczenia ochrony innowacji już na wczesnym etapie rozwoju firmy.

Zagadnienia te były szczególnie istotne dla młodych przedsiębiorców z sektora startupów, ponieważ zabezpieczenie własności intelektualnej (IP) nie tylko wpływa na ich pozycję na rynku, ale także odgrywa kluczową rolę w pozyskiwaniu inwestorów. W dzisiejszym konkurencyjnym i dynamicznie rozwijającym się środowisku technologicznym, inwestorzy coraz częściej poszukują firm, które już na wczesnym etapie rozwoju zadbały o ochronę swojego IP. Odpowiednio zabezpieczone IP daje startupom przewagę w negocjacjach, zwiększa ich wiarygodność oraz minimalizuje ryzyko prawne związane z potencjalnymi sporami lub kopiowaniem innowacyjnych rozwiązań.

Podczas spotkania poruszono również praktyczne aspekty związane z rejestracją patentów i znaków towarowych czy ochroną tajemnicy przedsiębiorstwa. Uczestnicy warsztatów zrozumieli, dlaczego odpowiednio wczesne działania w zakresie ochrony IP mogą zapobiec późniejszym problemom prawnym i finansowym, w tym kosztownym sporom sądowym. Ważnym elementem dyskusji były również kwestie związane z wewnętrznymi umowami w startupie – nasza radczyni szczegółowo omówiła, na jakie klauzule zwrócić uwagę, aby skutecznie zabezpieczyć prawa do własności intelektualnej w relacjach z pracownikami, współpracownikami oraz partnerami biznesowymi.

Podkreślono znaczenie precyzyjnych zapisów dotyczących przeniesienia praw autorskich, poufności, a także zakazu konkurencji, które są kluczowe w umowach zawieranych z członkami zespołu i współzałożycielami. Te klauzule mogą chronić startup przed utratą kontroli nad kluczowymi innowacjami oraz zapobiec wyciekom cennych informacji biznesowych.

Warsztaty zakończyły się sesją pytań i odpowiedzi, podczas której uczestnicy mogli rozwiać wątpliwości dotyczące specyficznych wyzwań w ich branżach oraz omówić najlepsze praktyki w zakresie ochrony własności intelektualnej w środowisku startupowym.

Szkoła Pionierów PFR to inicjatywa, której celem jest wspieranie młodych innowatorów w Polsce, a warsztaty prowadzone przez specjalistów takich jak Milena Balcerzak stanowią kluczowy element edukacji uczestników w zakresie strategicznego rozwoju ich przedsiębiorstw, szczególnie w tak kluczowych obszarach, jak ochrona własności intelektualnej.

Kim jest nasz klient?

Clone to amerykańska spółka matka, która działa w branży innowacyjnego hardware, ze spółką zależną w Polsce. Firma pozyskała inwestora zainteresowanego wsparciem rozwoju technologicznego i rozszerzeniem działalności na nowe rynki. Kluczowym elementem tego procesu było zabezpieczenie praw własności intelektualnej w polskim oddziale oraz upewnienie się, że inwestycja będzie zgodna z międzynarodowymi i lokalnymi regulacjami prawnymi.

Przed jakim problemem stanął nasz klient?

Amerykańska spółka matka musiała zagwarantować, że prawa własności intelektualnej, zwłaszcza w polskiej spółce zależnej, zostaną odpowiednio zabezpieczone i będą należały do spółki matki. W tym celu konieczna była analiza i przygotowanie dokumentacji prawnej, która miała na celu ochronę interesów inwestora oraz Clone, jednocześnie spełniając wymogi polskiego systemu prawnego. Dodatkowym wyzwaniem było dostarczenie szczegółowych wyjaśnień na temat specyfiki lokalnych przepisów oraz rynku, aby amerykańscy prawnicy i inwestorzy mogli zrozumieć różnice i ryzyka związane z prowadzeniem działalności w Polsce.

Jaki był zakres współpracy?

Współpracowaliśmy z prawnikami amerykańskimi, aby przygotować kompleksową dokumentację zabezpieczającą prawa własności intelektualnej Clone w Polsce. Nasza rola obejmowała szczegółowe konsultacje w zakresie lokalnych przepisów prawnych dotyczących ochrony własności intelektualnej oraz współpracę przy przygotowaniu dodatkowych materiałów wyjaśniających specyfikę funkcjonowania polskiego rynku. Zajmowaliśmy się także analizą ryzyk prawnych i procedur związanych z działalnością gospodarczą w Polsce.

Jakie były efekty współpracy?

Dzięki naszemu wsparciu, Clone mogła przeprowadzić inwestycję w sposób zgodny z oczekiwaniami inwestora i amerykańskiej spółki matki, jednocześnie zabezpieczając prawa własności intelektualnej w Polsce. Nasze działania pomogły w stworzeniu solidnych podstaw prawnych dla dalszego rozwoju działalności w Polsce, co zbudowało zaufanie między stronami zaangażowanymi w transakcję i zabezpieczyło interesy wszystkich uczestników procesu.

W listopadzie wejdzie w życie nowa ustawa – Prawo komunikacji elektronicznej, które zastąpi ustawę Prawo telekomunikacyjne. Będzie to miało ogromne znaczenie w wielu obszarach, w tym nie tak oczywistych.

Jednym z tych obszarów jest pozyskiwanie zgód na przesyłanie informacji handlowej i marketing bezpośredni oraz przechowywanie informacji/uzyskiwanie dostępu do informacji w ramach urządzenia użytkownika końcowego.

Art. 174 ustawy Prawo telekomunikacyjne brzmi „Do uzyskania zgody abonenta lub użytkownika końcowego stosuje się przepisy o ochronie danych osobowych”. Zastąpi go art. 400 Prawa komunikacji elektronicznej o treści „Do uzyskania zgody abonenta lub użytkownika końcowego stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie danych osobowych.”

Zmiana jest zatem drobna – polega na dodaniu słowa „odpowiednio”, co jednak wydaje się kluczowe aby nie mieć wątpliwości (co i tak w większości już wynika m.in. z orzecznictwa TSUE), że zgoda związana z przesyłaniem informacji handlowej i marketingiem bezpośrednim:
➡ musi być udzielana świadomie, a więc wymaga działania użytkownika (np. zaznaczenia odpowiedniego checkboxa);
➡ musi obejmować konkretny cel (a więc może obejmować tylko jeden kanał komunikacji, a nie zbiorczo na kontakt mailowy i innego rodzaju);
➡ może być wycofana przez użytkownika (co za tym idzie musi istnieć jakaś łatwo dostępna ścieżka cofnięcia zgody);
➡ obejmuje konkretny podmiot uprawniony do interakcji z użytkownikiem (a więc nie może to być zgoda blankietowa dotycząca niezidentyfikowanych podmiotów, które będą np. przesyłać informację handlową).

Co ważne, zgody pozyskane przed wejściem w życie Prawa komunikacji elektronicznej pozostają ważne, o ile zostały zebrane w sposób zgodny z nowymi przepisami.

Pamiętać należy też o tym, że po wejściu w życie nowych przepisów zmieni się podstawa prawna przetwarzania, co powinno być uwzględnione m.in. w politykach prywatności oraz innych dokumentach odnoszących się do działań związanych z marketingiem bezpośrednim i przesyłaniem informacji handlowej.

W artykule nie odnosimy się do plików cookies – tutaj w ogromnej większości rynek sam zareagował na wyrok w sprawie C-673/17. Niemniej podkreślamy, że zgoda na takie pliki lub inne identyfikatory również musi spełniać wskazane wyżej wymagania.

Ochrona metodologii z perspektywy praw własności intelektualnej

Metodologie, które są często wynikiem wieloletnich badań, doświadczeń i innowacji, odgrywają kluczową rolę w wielu branżach, w tym w edukacji, zarządzaniu, medycynie i technologii. Pomimo ich wartości, ochrona prawna metodologii jest wyzwaniem z perspektywy praw własności intelektualnej. Niniejszy artykuł omawia różne aspekty prawnej ochrony metodologii, uwzględniając ograniczenia i możliwości oferowane przez prawo autorskie, patenty, ochronę przed nieuczciwą konkurencją, oraz budowanie ekosystemu opartego na renomie marki i certyfikacji.

1. Ochrona metodologii a prawo autorskie

Prawo autorskie chroni utwory, takie jak książki, artykuły, programy komputerowe, czy też inne dzieła o utrwalonej formie, a także twórczym i indywidualnym charakterze. Niestety, samo pojęcie metodologii nie mieści się w definicji utworu, ponieważ prawo autorskie nie chroni idei, koncepcji ani metod działania. Oznacza to, że nie można chronić metodologii jako takiej na mocy prawa autorskiego.

Jednakże, materiały związane z metodologią, takie jak podręczniki, instrukcje, artykuły naukowe, prezentacje, oraz inne formy dokumentacji, mogą być chronione prawem autorskim. Oznacza to, że osoba, która stworzyła taką dokumentację, ma wyłączne prawo do decydowania o sposobie korzystania z niej czy rozpowszechniania.

2. Patenty a ochrona metodologii

Patent to narzędzie ochrony własności intelektualnej, które dotyczy wynalazków technicznych. Aby uzyskać patent, wynalazek musi spełniać określone kryteria nowości, poziomu wynalazczego oraz przemysłowej stosowalności. Z przepisów prawa własności przemysłowej wynika, że samej metodologii nie można opatentować, ponieważ jest to pojęcie abstrakcyjne, a nie rozwiązanie techniczne.

Jednakże, w przypadku gdy metodologia jest powiązana z konkretnym rozwiązaniem technicznym, istnieje możliwość uzyskania patentu. Na przykład, jeśli metodologia dotyczy unikalnego procesu produkcyjnego związanego z nowatorskim urządzeniem, wówczas patent może obejmować zarówno urządzenie, jak i związany z nim proces. Przykładem może być metodologia zarządzania produkcją w połączeniu z systemem automatyzacji opartym na innowacyjnym oprogramowaniu.

3. Renoma marki jako ochrona metodologii

Chociaż prawo autorskie ani patenty nie oferują bezpośredniej ochrony metodologii, istnieje możliwość budowania renomy marki, która może pośrednio chronić metodologię. Przykładem jest metoda Montessori, która pomimo licznych form naśladownictwa, nadal kojarzona jest z wysoką jakością edukacji. Dzięki silnej renomie marki, oryginalne produkty i usługi związane z metodą Montessori są rozpoznawalne i cenione przez konsumentów na całym świecie.

Silna marka, rozpoznawalność i zaufanie konsumentów mogą skutecznie przeciwdziałać szkodzie i utraconym korzyściom związanym z naśladowaniem metodologii przez konkurencję. Z renomy wynikają również określone skutki prawne, np. większy "siła" ochrony znaku towarowego czy lepsze dochodzenie czynów nieuczciwej konkurencji.

4. Ochrona przed nieuczciwą konkurencją

Metodologie mogą być również chronione na podstawie przepisów dotyczących nieuczciwej konkurencji, zwłaszcza w kontekście ochrony know-how lub naśladownictwa produktów. Jeśli konkurent stara się skopiować metodologię w sposób, który może wprowadzać klientów w błąd co do pochodzenia produktu lub usługi, możliwe jest dochodzenie roszczeń na gruncie czynów nieuczciwej konkurencji.

Naśladownictwo produktu, zwłaszcza w przypadku gdy jest ono na tyle bliskie, że powoduje ryzyko konfuzji wśród konsumentów, może być skutecznie zwalczane przy użyciu przepisów o nieuczciwej konkurencji.

5. Tworzenie ekosystemu i renomy poprzez certyfikację i znaki towarowe

Kolejnym sposobem ochrony metodologii jest stworzenie ekosystemu opartego na certyfikacji. W takim przypadku, kluczową rolę odgrywa znak towarowy, który może być licencjonowany np. franczyzobiorcom. Certyfikacja umożliwia kontrolę nad jakością i spójnością stosowania metodologii przez licencjobiorców, a jednocześnie wzmacnia pozycję marki na rynku.

Przykładem może być branża fitness, gdzie właściciele metodologii treningowych tworzą certyfikowane programy, które są dostępne tylko dla licencjonowanych trenerów. Dzięki temu, marka związana z metodologią staje się symbolem jakości i skuteczności, co zwiększa jej wartość rynkową i ułatwia dochodzenie roszczeń.

Podsumowanie

Ochrona metodologii z perspektywy praw własności intelektualnej nie jest prostym zagadnieniem, ponieważ wymaga strategicznego podejścia, a do tego wieloletniego. Chociaż nie można bezpośrednio chronić metodologii za pomocą prawa autorskiego lub patentu, istnieją inne mechanizmy, które mogą zabezpieczyć interesy twórców.

Image by Megan Rexazin Conde from Pixabay

Prawa autorskie stanowią kluczowy fundament w ochronie twórczości, a ich znaczenie na przestrzeni lat ciągle wzrasta i się rozwija. Zważając na to, jak współczesne technologie umożliwiają szybkie tworzenie, kopiowanie i dystrybucję treści, stawia to nie lada wyzwania przed systemem prawnym, który stale musi za nimi próbować nadążyć i cały czas ewoluować, aby sprostać wyzwaniom związanym z globalnym charakterem Internetu i dynamicznie zmieniającymi się technologiami. W tym kontekście ochrona praw autorskich w Internecie nabiera szczególnego znaczenia, stając się jednym z priorytetów współczesnych regulacji prawnych.

Sprawdź również: prawnik IT

Zacznijmy od szybkiego przypomnienia czym są prawa autorskie?

Jest to forma ochrony prawnej przysługującej twórcy. Mamy prawa autorskie osobiste oraz majątkowe. Warto podkreślić, że na mocy przepisów ochrona ta rozpoczyna się już od momentu, gdy utwór powstaje i można go ustalić. Nie jest konieczne dokonywanie jakichkolwiek zgłoszeń (rejestracji), żeby taką ochronę uzyskać.

Prawa własności intelektualnej w sieci

Wraz z dynamicznym rozwojem technologii i łatwością dostępu do treści online, egzekwowanie praw własności intelektualnej staje się wyzwaniem, szczególnie w walce z nielegalnym kopiowaniem treści. W kontekście Internetu zwykle chodzi o ochronę treści cyfrowych, czyli np. aplikacji. W tym przypadku możemy mówić o naruszeniu praw do layoutu naszej aplikacji, czy naszego logo. Spektrum naruszeń może być naprawdę szerokie.

Zarządzanie prawami autorskimi w erze cyfrowej

Wraz z rozwojem Internetu i technologii twórczość intelektualna coraz częściej przyjmuje formę cyfrową co wiąże się z szerokim i łatwym polem do nadużyć oraz naruszeń. Prawa autorskie do treści online odgrywają więc fundamentalną rolę w zabezpieczaniu interesów twórców. Każdy, kto publikuje swoje prace w sieci, powinien być świadomy, że jego twórczość jest chroniona i nie może być wykorzystywana bez jego zgody.

Jak chronić treści cyfrowe przed naruszeniem praw autorskich?

Aby możliwie jak najlepiej chronić twórców mamy różne możliwości zabezpieczenia swojego utworu, w zależności od naszych potrzeb, jest to m.in.:

• Zastosowanie znaków wodnych: umieszczenie na utworze, np. grafice przez nas stworzonej półprzezroczystego znaku z naszym imieniem, pseudonimem, lub logotypem. Jest to bardzo proste rozwiązanie, niekiedy zniechęcające do nieautoryzowanego rozpowszechnienia w sieci. Pamiętajmy jednak, że umieszczeni znaku wodnego nie jest jakkolwiek wymagane do uzyskania ochrony prawnej utworu;
• Rejestracja naszego oznaczenia jako znaku towarowego - np. nasz logotyp, zastrzeżony znak towarowy może ułatwić dochodzenie praw w sieci;
• Zastosowanie technologii DRM: DRM, czyli Digital Rights Management, czyli systemu, który ma na celu ochronę treści cyfrowych przed nieuprawnionym użyciem. Oparty jest na różnych technologiach, takich jak mechanizmy kryptograficzne (szyfrowanie), które zabezpieczają pliki, aby tylko osoby z odpowiednimi uprawnieniami mogły z nich korzystać. Jednocześnie mówi się, że DRM zniechęcają e-czytelników.

Inną opcją jest rozważanie licencji, tj. jeżeli twórca jest gotów w jakiś sposób dzielić się swoimi utworami, ale przy zachowaniu prawa własności oraz np. obowiązku oznaczania jego jako twórcy.

Licencjonowanie treści

Zawsze możemy rozważyć umowy licencyjne na treści cyfrowe przez nas stworzone. Na podstawie takiej licencji, twórca jako licencjodawca udziela licencjobiorcy zezwolenia na korzystanie z utworu w określony sposób (wskazując pola eksploatacji), przez ustalony czas, za określoną opłatą etc. Należy podkreślić, że twórca nie przenosi w ten sposób swoich praw autorskich do tego utworu, prawa te w dalszym ciągu pozostają po stronie licencjodawcy, Do rozważenia również korzystanie z licencji open source - przy czym dobrze zapoznać się wcześniej z warunkami wybranej licencji, czy rzeczywiście odpowiada naszym potrzebom i chroni nas wystarczająco.

Należy mieć na uwadze, że żaden z powyżej opisanych kroków nigdy nie zabezpiecza nas w 100% przed nadużyciami, dlatego bardzo ważne jest stałe monitorowanie naszych utworów i w jaki sposób są wykorzystywane.

Naruszenie praw autorskich w Internecie – czy zawsze?

• • W niektórych przypadkach korzystanie z rozpowszechnionych już utworów np. wyłącznie na własne potrzeby tj. w zakresie własnego użytku osobistego, będzie tzw. dozwolonym użytkiem i nie będzie stanowić naruszenia praw;
  • podobnie sytuacja z tzw. dozwolonym użytkiem publicznym - w dużym skrócie będzie to przypadek udostępnienia utworu oryginalnego, szerszej grupie odbiorców (bez zgody autora), ale w interesie publicznym.

Jakie roszczenia przysługują w przypadku naruszenia?

Twórcy, którego prawa zostały naruszone przysługuje przede wszystkim zaniechanie takiego działania, a także roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego, oraz usunięcie skutków takiego naruszenia przez sprawcę (jeżeli już dokonano naruszenia), w szczególności aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie.

Jeżeli takie naruszenie było zawinione, wówczas istnieje możliwość żądania  odpowiedniej sumy pieniężnej tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub – na żądanie twórcy – zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny.

Poza odpowiedzialnością cywilną w niektórych sytuacjach przy spełnieniu określonych przesłanek istnieje możliwość poniesienia odpowiedzialności karnej (od grzywny, przez ograniczenie wolności aż po karę pozbawienia wolności).

Jednocześnie dla twórców internetowych (i nie tylko) dla skutecznej ochrony praw autorskich w Internecie istotna pozostaje również edukacja zarówno własna, jak i swojej społeczności tj. branży, w tym poprzez proaktywne podejście i wykorzystanie dostępnych technologii. Stąd, warto informować odbiorców o legalnych sposobach korzystania z utworów oraz o konsekwencjach prawnych związanych z naruszeniem praw autorskich.

Patenty na wynalazki technologiczne odgrywają kluczową rolę w ochronie innowacji w dzisiejszym świecie, który dynamicznie rozwija się pod względem technologicznym. Są one nie tylko narzędziem umożliwiającym twórcom i firmom zabezpieczenie swoich rozwiązań, ale także stanowią istotny element konkurencyjności na globalnym rynku.

Sprawdź również:

• obsługa prawna IT
• obsługa prawna startupów

Prawo patentowe w technologii

Patent to prawo, które umożliwia wyłączne korzystanie z wynalazku przez określony czas, zwykle przez 20 lat od momentu dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym. na danym obszarze. Patent jest prawem o zasięgu terytorialnym. Z kolei zasada terytorialności oznacza, że ochrona wynikająca z patentu upoważnia jego posiadacza do zakazywania korzystania z opatentowanego rozwiązania wyłącznie na obszarze, gdzie patent został udzielony. W praktyce oznacza to to, że patent udzielony na wynalazek np. w Polsce nie będzie chronił danego wynalazku we Francji.

Jakie są wymagania, aby wynalazek technologiczny mógł być opatentowany?

Ochrona wynalazków technologicznych jest zazwyczaj konieczna, aby zapewnić twórcom lub innym podmiotom, zwrot z inwestycji w badania i rozwój, a także aby zachęcać do dalszej innowacyjności. Zdolność patentowa to kluczowe pojęcia w tym kontekście – oznaczają one, że wynalazek musi spełniać określone przesłanki - nowość, wynalazczy charakter i przemysłową stosowalność - aby mógł być opatentowany.

Co ważne: wynalazek uważa się za nowy, jeśli nie jest on częścią stanu techniki. Z kolei przez stan techniki rozumie się wszystko to, co przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób.

Ważnym punktem jest również kwestia, jakie rzeczy nie są uznawane za wynalazki:

Zgodnie z art. 28 Ustawy Prawo Własności Przemysłowej - za wynalazki nie uważa się w szczególności:

• odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych - nie są uznawane za wynalazki, ponieważ same w sobie nie prowadzą do tworzenia nowych, praktycznych rozwiązań. Są to raczej zasady lub wiedza, która może być wykorzystywana do tworzenia wynalazków, ale nie jest wynalazkiem jako takim;
• wytworów o charakterze jedynie estetycznym - wynalazkami nie są wytwory o charakterze jedynie estetycznym które – jako efekt twórczości intelektualnej – mogą być objęte ochroną praw autorskich lub wzorów przemysłowych, ale w szczególności brak im jednak nowatorskiego, technicznego aspektu wymaganego do uzyskania patentu;
• schematów, zasad i metod przeprowadzania procesów myślowych, rozgrywania gier lub prowadzenia działalności gospodarczej; pamiętajmy jednak, że algorytmy mogą stać się przedmiotem patentu, pisaliśmy o tym więcej tutaj: patentowanie algorytmów i oprogramowania
• wytworów lub sposobów, których:
  1. możliwość wykorzystania nie może być wykazana; lub
  2. wykorzystanie nie przyniesie rezultatu spodziewanego przez zgłaszającego;

- w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki;

• programów komputerowych - w formie kodu źródłowego nie są uznawane za wynalazki same w sobie. Oprogramowanie może być jednak opatentowane, jeżeli zostanie wykazany tzw. dalszy efekt techniczny rozwiązania, o czym dalej;
• przedstawienia informacji - takie jak diagramy czy wykresy, również nie spełniają kryteriów do objęcia ich ochroną patentową, ponieważ nie stanowią technologicznego rozwiązania, a jedynie sposób prezentacji danych.

Czy to oznacza że nie jest możliwe uzyskanie patentu na oprogramowanie?

Mimo braku możliwości patentowania programów komputerowych jako takich, istnieją sytuacje, w których program komputerowy może być przedmiotem ochrony patentowej. Mianowicie jeśli oprogramowanie jest integralną częścią wynalazku technicznego, który spełnia wszystkie wymogi prawa patentowego, to wynalazek jako całość może być opatentowany. Ochroną patentową mogą być wówczas objęte również aspekty techniczne związane z oprogramowaniem, takie jak innowacyjne algorytmy, które rozwiązują konkretne problemy techniczne.

Z uwagi na ograniczenia w zakresie ochrony patentowej, programy komputerowe jednak są chronione przede wszystkim na podstawie prawa autorskiego. Prawo autorskie chroni zarówno kod źródłowy, jak i kod wynikowy programu komputerowego, traktując go jako utwór w rozumieniu ustawy Prawo autorskie.

Ściśle o prawach własności intelektualnej w technologii pisaliśmy tutaj: prawno własności intelektualnej w IT

‍Jakie są główne kroki w procesie uzyskiwania patentu technologicznego?

Pierwszym podstawowym krokiem w procesie uzyskania patentu technologicznego jest zazwyczaj przeprowadzenie badania, w którym zostanie oceniona zdolność patentowa rozwiązania. Tłumacząc w skrócie, to badanie polega na weryfikacji, czy dane rozwiązanie spełnia trzy przesłanki wskazane w art. 24 Prawo własności przemysłowej.

Badane jest zatem, czy rozwiązanie: 1) jest nowe (w skali światowej), 2) czy posiada poziom wynalazczy (tj. czy dane rozwiązanie nie wynika dla znawcy tematu w sposób oczywisty ze stanu techniki) i 3) czy nadaje się do przemysłowego stosowania (co oznacza, że według tego potencjalnego wynalazku może być uzyskiwany wytwór lub wykorzystywany sposób, w rozumieniu technicznym, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej) .

Brak spełnienia którejkolwiek z tych przesłanek sprawia, że niemożliwe jest udzielenie patentu na wynalazek.

Kolejnym krokiem jest przygotowanie odpowiedniej dokumentacji. Procedura krajowa inicjowana jest wnioskiem (podaniem) zgłaszającego skierowanym do Urzędu Patentowego RP o udzielenie ochrony. Dokumentacja obejmuje: podanie, opis, zastrzeżenia patentowe lub ochronne, skrót opisu i rysunki. Szczegółowe wymogi, jakim powinno odpowiadać zgłoszenie, określa rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń wynalazków i wzorów użytkowych.

Następnie dokumentację Urząd bada zarówno pod względem formalnym oraz merytorycznym.  Rezultatem badania merytorycznego może być wydanie decyzji o udzieleniu prawa wyłącznego, decyzji o odmowie udzielenia tego prawa lub decyzji o umorzeniu postępowania.

Przy czym zgłaszający wynalazek może w toku rozpatrywania zgłoszenia wynalazku lub w okresie dwóch miesięcy od daty uprawomocnienia się decyzji o odmowie udzielenia patentu, złożyć wniosek o udzielenie prawa ochronnego na wzór użytkowy. Takie zgłoszenie wzoru użytkowego uważa się za dokonane w dniu zgłoszenia wynalazku

W przypadku wydania decyzji o udzieleniu prawa i uiszczeniu opłaty za ochronę, nadawany jest numer prawa oraz wydaje się dokument patentowy lub świadectwo ochronne na wzór użytkowy.

Warto też pamiętać, że wobec prawomocnej decyzji o udzielaniu prawa wyłącznego, każdy może wnieść sprzeciw w ciągu 6 miesięcy od daty opublikowania w "Wiadomościach Urzędu Patentowego" informacji o udzieleniu prawa.
W przypadku uznania przez uprawnionego sprzeciwu za zasadny, Urząd Patentowy wydaje decyzję o uchyleniu prawa i umorzeniu postępowania.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami ochrona wynalazku (patent) trwa 20 lat od daty zgłoszenia, natomiast ochrona wzoru użytkowego – 10 lat od daty zgłoszenia. Warunkiem utrzymania ochrony jest prawidłowe wnoszenie opłat za kolejne okresy ochrony.

Warto dodać, że w przypadku produktów leczniczych możliwe jest przedłużenie ochrony. Mianowicie istnieje coś takiego jak dodatkowe prawo ochronne, które polega na przedłużeniu trwania monopolu związanego z posiadaniem patentu z uwagi na to, że produkt objęty patentem nie mógł przynosić profitów w początkowym okresie ochrony z powodu trwania procedur związanych z dopuszczeniem do obrotu odpowiadającego mu produktu leczniczego (II GSK 1224/10). Jest to jednak temat na inny artykuł niż o patentach na wynalazki technologiczne.

Opłaty za ochronę wnoszone są po doręczeniu zgłaszającemu decyzji warunkowej o udzieleniu prawa. Uiszcza je co do zasady uprawniony lub prawidłowo ustanowiony przez niego pełnomocnik. Opłaty za dalsze okresy ochrony powinny być uiszczane z góry w ciągu jednego roku przed upływem poprzedniego okresu ochrony, nie później niż w ostatnim jego dniu. Możliwe jest również wniesienie opłaty w terminie sześciu miesięcy po upływie poprzedniego okresu ochrony, przy równoczesnym uiszczeniu opłaty dodatkowej w wysokości 30% opłaty należnej. Dodatkowy sześciomiesięczny termin nie podlega przywróceniu!

‍Rejestracja patentów w IT

Udzielone patenty podlegają wpisowi do rejestru patentowego.

Dodatkowo, wymieniane twórcy wynalazku w rejestrach, ale również w opisach oraz w innych dokumentach i publikacjach, jest jednym z uprawnień osobistych twórców. Pamiętajmy bowiem, że kto inny może być zgłaszającym wynalazek, a kto inny może być jego twórcą. O tym piszemy jeszcze poniżej.

Jak długo trwa proces patentowania wynalazku technologicznego?

Czas trwania postępowania patentowego, czyli od momentu złożenia wniosku do uzyskania patentu, może się różnić w zależności od kraju oraz specyfiki wynalazku. W Polsce, jak i w wielu innych krajach, proces ten zazwyczaj trwa od 2 do 3 lat, ale w niektórych przypadkach może się przedłużyć nawet do 5 lat lub dłużej.

Na długość postępowania wpływają różne czynniki, takie jak:

1. Złożoność wynalazku: Im bardziej skomplikowany technologicznie wynalazek, tym więcej czasu zajmuje jego weryfikacja;
2. Liczba zgłoszeń: Wysoka liczba zgłoszeń patentowych w danym urzędzie może wydłużyć czas oczekiwania na decyzję;
3. Formalności: Ewentualne braki formalne we wniosku lub konieczność dostarczenia dodatkowych informacji mogą opóźnić proces;
4. Zgłaszanie uwag przez osoby trzecie: różne osoby do czasu wydania decyzji w sprawie udzielenia patentu zgłaszać do Urzędu Patentowego uwagi co do istnienia okoliczności uniemożliwiających jego udzielenie.

Po uzyskaniu pozytywnej decyzji warunkowej o udzieleniu prawa, zgłaszający musi jeszcze uiścić opłatę za ochronę i publikację. Dopiero po tych krokach patent jest oficjalnie przyznany i wpisany do rejestru patentowego.

Wbrew popularnej opinii należy podkreślić, że wynalazek nie jest chroniony przed naruszeniem praw patentowych od chwili złożenia wniosku. Dochodzenie roszczeń z tytułu naruszenia patentu jest możliwe po uzyskaniu patentu, czyli od momentu, kiedy patent został formalnie przyznany. Udogodnieniem jest jednak to, że podstawą roszczeń mogą być wówczas również naruszenia dokonane w okresie między dokonaniem zgłoszenia a uzyskaniem patentu.

Jakie prawa przysługują posiadaczowi patentu technologicznego?

Tak jak już zostało wspomniane, patent daje nam wyłączne prawo do korzystania z wynalazku przez określony czas, co oznacza, że jako właścicielowi patentu przysługują nam różne przywileje z tym związane.  Przez ten czas właściciel patentu może samodzielnie wykorzystywać wynalazek zarówno do celów komercyjnych lub udzielać innym zgody na jego użycie poprzez licencjonowanie patentów.

Należy pamięta jeszcze, że prawa posiadacza patentu nie muszą być tożsame z uprawnieniami twórcy wynalazku. Mianowicie twórcy wynalazku przysługuje prawo do: (1) uzyskania patentu; (2) wynagrodzenia; (3) wymieniania go jako twórcy w opisach, rejestrach oraz w innych dokumentach i publikacjach. O ile dwa pierwsze prawa mają charakter majątkowy i można je przenieść na osobę trzecią (np. późniejszego posiadacza patentu), to ostatnie prawo jest prawem osobistym i z założenia ma pozostać przy twórcy.

Licencjonowanie patentów

Na podstawie przyznanych praw właściciel patentu ma prawo udzielać licencji na korzystanie z jego wynalazku w zamian za opłatę licencyjną na umowy licencyjnej. Umowy patentowe regulujące te kwestie mogą być bardzo zróżnicowane, od prostych licencji niewyłącznych, które pozwalają wielu podmiotom na korzystanie z wynalazku, po licencje wyłączne, które dają prawo do korzystania tylko jednemu podmiotowi.

Bardzo ważne jest, że umowa licencyjna wymaga zachowania formy pisemnej, a zawarcie jej w jakiejkolwiek innej formie lub jej brak pozwala uznać ją za nieważną.

Drugą bardzo istotną informacją jest to, że uprawniony z licencji może udzielić dalszej licencji (sublicencja) tylko za zgodą uprawnionego z patentu; udzielenie dalszej sublicencji jest niedozwolone.

Umowa licencyjna powinna:

• zawierać upoważnienie do korzystania z wynalazku chronionego patentem udzielone licencjobiorcy przez uprawnionego; przy sublicencjach trzeba pamiętać o zgodzie uprawnionego z patentu;
• precyzyjnie opisywać dobro, z którego może korzystać licencjobiorca,
• ponadto w umowie licencyjnej zalecane jest określenie:
  • wynagrodzenia w postaci opłat licencyjnych, jako że odpłatność licencji nie należy do elementów istotnych; licencja może być udzielona odpłatnie, jak i nieodpłatnie;
  • czasu trwania umowy
  • dalszych elementów zobowiązaniowych, obligujących strony do spełnienia określonych świadczeń, np. współpracy w zakresie wdrożenia produkcji, przeszkolenia personelu

Jeżeli jako licencjodawca nie chcemy ujawniać know-how to trzeba to zastrzec w umowie. Mianowicie, musimy ograniczyć działanie przepisu, który mówi, że jeżeli umowa licencyjna nie stanowi inaczej, licencjodawca jest obowiązany do przekazania licencjobiorcy wszystkich posiadanych przez niego w chwili zawarcia umowy licencyjnej informacji i doświadczeń technicznych potrzebnych do korzystania z wynalazku.

Naruszenie praw patentowych

Naruszenie praw patentowych następuje, gdy ktoś bez zgody właściciela patentu wykorzystuje wynalazek w sposób, który narusza jego wyłączne prawo. Może to obejmować produkcję, sprzedaż, import, eksport lub wykorzystanie wynalazku w inny sposób, który jest zastrzeżony przez prawo patentowe. Naruszenie może być zarówno umyślne, jak i nieumyślne, ale w obu przypadkach właściciel patentu ma prawo do określonych kroków prawnych.

Właściciel patentu, którego patent został naruszony, lub osoba, której ustawa na to zezwala, może żądać od naruszającego patent:

• zaniechania naruszania,
• wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści,
• naprawienia wyrządzonej szkody zarówno na zasadach ogólnych lub poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej albo innego stosownego wynagrodzenia, które w chwili ich dochodzenia byłyby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z wynalazku

Co ważne roszczenia z tytułu naruszenia patentu ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat.

Podsumowanie:

Patenty na wynalazki stanowią kluczowy element ochrony praw własności intelektualnej w technologii. Uzyskanie patentu wymaga spełnienia określonych warunków, a jego posiadacz zyskuje szerokie prawa do wyłącznego korzystania z wynalazku. Ochrona wynalazków technologicznych jest niezbędna w dynamicznie rozwijającym się świecie IT, gdzie innowacje technologiczne odgrywają coraz większą rolę w kształtowaniu przyszłości globalnego rynku.

Kim jest nasz klient?

Finzer to nowatorskie narzędzie analityczne do rynków finansowych, stworzone z myślą o inwestorach indywidualnych, którzy chcą być na bieżąco z globalnymi wydarzeniami finansowymi. Firma oferuje pierwszy na świecie kompleksowy narzędziownik do śledzenia wydarzeń finansowych, ułatwiający badanie możliwości inwestycyjnych dzięki intuicyjnemu interfejsowi użytkownika oraz zaawansowanym algorytmom automatyzacji i uczenia maszynowego. Dzięki Finzer, użytkownicy mogą zaoszczędzić połowę czasu potrzebnego na podejmowanie trafnych decyzji inwestycyjnych, korzystając z ogromnych zasobów danych z całego świata i efektywnych systemów alertów.

Przed jakim problemem stał nasz klient?

Finzer, jako pionier w tworzeniu zaawansowanego narzędzia do monitorowania rynków finansowych. Klient musiał zabezpieczyć się przed potencjalnymi ryzykami wynikającymi z interpretacji stanowiska Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) w kwestii robodoradztwa, choć sam Finzer nie świadczył tego typu usług. Finzer przetwarza również duże ilości danych, których cel przetwarzania musi być uzasadniony, a zakres zgodny z RODO. Dodatkowo użytkownikami klienta są również konsumenci, a więc dokumenty muszą uwzględniać szeroki zakres praw konsumenckich, interpretacje UOKiKu etc.

Jaki był zakres współpracy?

Zakres współpracy obejmował kompleksowe wsparcie prawne przy tworzeniu kluczowych dokumentów regulujących działalność Finzer, takich jak regulamin korzystania z platformy, polityka prywatności oraz umowy.

Jakie były efekty współpracy?

W ramach współpracy przygotowaliśmy kompleksowy regulamin korzystania z platformy Finzer, który precyzyjnie definiował zasady korzystania z narzędzi i usług dostępnych na platformie. Stworzyliśmy również politykę prywatności zgodną z RODO, analizując przy tym kwestie minimalizacji danych. Opracowaliśmy wzory umów, które jasno określały prawa i obowiązki obu stron. Dodatkowo, w związku z interpretacją stanowiska KNF w zakresie robodoradztwa, ustaliliśmy ryzyka związane z potencjalnym błędnym zakwalifikowaniem działalności platformy jako formy robodoradztwa.

Outsourcing IT staje się coraz popularniejszym rozwiązaniem dla wielu przedsiębiorstw, które chcą skupić się na swojej głównej działalności, a jednocześnie korzystać z zaawansowanych technologii i specjalistycznej wiedzy zewnętrznych dostawców. Jednak, aby proces ten przebiegał sprawnie, konieczne jest zrozumienie i uwzględnienie kluczowych aspektów prawnych.

Sprawdź również: prawnik IT

Kluczowe klauzule umowne w umowach outsourcingowych w branży IT

Czyli jakie są najważniejsze kwestie do uwzględnienia w umowie outsourcingowej w branży IT?

Podpisując umowę outsourcingową w branży IT, należy zwrócić szczególną uwagę na kilka kluczowych klauzul, które powinny zostać zapisane, aby należycie zabezpieczały interesy obu stron, najważniejsze z nich to:

1. Klauzula dotycząca zakresu usług

Czasami spotykamy się z bardzo ogólnym opisem i oczywiście jeżeli taki jest zamysł postanowienia, to jest to zrozumiałe. Jednak czasami precyzyjne określenie, jakie usługi będą świadczone, w jakim zakresie oraz jakie będą oczekiwania co do ich jakości, ochroni nas przez nieporozumieniami;

2. Klauzula SLA (Service Level Agreement)

Może to być dedykowana umowa, ale też po prostu odpowiednia klauzula, która definiuje poziom usług, czas reakcji oraz ewentualne sankcje za niewywiązanie się z ustaleń.

Czytaj również: klauzula SLA

3. Klauzule dotyczące poufności oraz ochrony danych osobowych.

Kwestie poufności są oczywiste, ale RODO to dodatkowa opowieść. Rozwiniemy ją w kolejnej części tego artykułu.

4. Klauzule dotyczące prawa własności intelektualnej.

W IT ustalenia dotyczące własności kodu źródłowego, oprogramowania i innych produktów powstałych w ramach współpracy są kluczowe. Pamiętajmy, że nawet jeżeli umowa ma dotyczyć „tylko” reakcji na błędy, to w ramach naprawy również może powstać własność intelektualna, która powinna należeć do zlecającego.

5. Rozwiązanie umowy

Na początku konieczna jest analiza, czy zależy nam możliwości szybkiego rozwiązania umowy, czy jednak nie. Czasami sytuacja, w której mamy elastyczność wypowiadania nie jest jednak korzystna i może spowodować, że miesiąc albo dwa będziemy bez należytej obsługi. W kontekście rozwiązania umowy też warto zadbać o zasady zwrotu dokumentacji i danych, aby się nie okazało, że np. ważne repozytorium jest u dostawcy a my nie możemy się go „doprosić”.

Audyt prawny przed podpisaniem umowy outsourcingowej w sektorze IT a dane osobowe i wymogi RODO

Zgodnie z artykułem 28 RODO, administrator danych jest zobowiązany do zawarcia umowy powierzenia przetwarzania danych z procesorem, która zapewnia, że przetwarzanie odbywa się zgodnie z wymogami rozporządzenia i chroni prawa osób, których dane dotyczą. Tak więc w kontekście RODO, podpisywanie umowy outsourcingowej to niezły proces. Także w skrócie rozpiszemy, kwesie które należy wziąć pod uwagę:

1. Obowiązki administratora danych

Administrator danych ma obowiązek wyboru procesora, który zapewnia wystarczające gwarancje wdrożenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych, aby przetwarzanie spełniało wymagania RODO i chroniło prawa osób, których dane dotyczą. Przeprowadzenie audytu jest jednym ze sposobów na weryfikacjęczy procesor spełnia te wymagania.

2. Wymagania dotyczące umowy powierzenia przetwarzania danych

RODO wymaga, aby umowa powierzenia przetwarzania danych zawierała określone elementy, w tym:

- przedmiot i czas trwania przetwarzania,

- charakter i cel przetwarzania,

- rodzaj danych osobowych i kategorie osób, których dane dotyczą,

- obowiązki i prawa administratora.

3. Obowiązki procesora danych

Procesor danych musi przestrzegać instrukcji administratora oraz zapewnić, że osoby upoważnione do przetwarzania danych zobowiązały się do zachowania tajemnicy. Procesor musi także wdrożyć odpowiednie środki techniczne i organizacyjne, aby zapewnić poziom bezpieczeństwa odpowiadający ryzyku związanemu z przetwarzaniem danych.

4. Monitorowanie i audyt

RODO wymaga, aby administrator miał prawo do przeprowadzania audytów i inspekcji w celu weryfikacji, czy procesor przestrzega umowy powierzenia przetwarzania danych oraz przepisów rozporządzenia. Audyt powinien obejmować:

• ocenę zgodności działań procesora z umową,
• weryfikację wdrożonych środków bezpieczeństwa,
• analizę procedur reagowania na incydenty.

5. Odpowiedzialność

RODO nakłada odpowiedzialność na administratora za wybór odpowiedniego procesora oraz za zgodnośćprzetwarzania z przepisami. Procesor z kolei odpowiada za przetwarzanie danych zgodnie z umową i rozporządzeniem, co oznacza, że niewywiązanie się z tych obowiązków może prowadzić do nałożenia kar administracyjnych zarówno na administratora, jak i na procesora.

‍

Zarządzanie ryzykiem prawnym w outsourcingu IT: najlepsze praktyki

Czyli kto ponosi odpowiedzialność za ewentualne naruszenia umowy outsourcingowej w sektorze IT? Zarządzanie ryzykiem prawnym w outsourcingu IT jest kluczowe dla zapewnienia, że zarówno dostawca usług, jak i klient są odpowiednio chronieni przed potencjalnymi problemami prawnymi.

W outsourcingu IT odpowiedzialność za ewentualne naruszenia umowy zależy od wielu czynników, w tym od szczegółowych zapisów umowy, zakresu przekazanych obowiązków oraz regulacji prawnych obowiązujących w danym kraju. Dlatego pamiętajmy też, żeby przyjrzeć się umowie, jakie prawo jako właściwe jest w niej wskazane. Jeżeli jest to prawo kraju, którego nie znamy, polecam negocjować takąklauzulę i dążyć do tego, żeby prawem właściwym dla umowy były regulacje, które nas nie zaskoczą.

Generalnie można wyróżnić kilka ważnych obszarów odpowiedzialności:

1. Odpowiedzialność dostawcy usług

• Jakość i terminowość usług: Dostawca usług IT jest odpowiedzialny za realizację zleconych zadań zgodnie z ustalonymi standardami jakości oraz w określonych terminach. Czy w umowie masz ustalone terminy? Jeżeli nie, to dochodzenie roszczeń z tytułu opóźnienia lub zwłoki będzie dla Ciebie utrudnione;
• Bezpieczeństwo danych osobowych: Dostawca musi zapewnić odpowiednie zabezpieczenia techniczne i organizacyjne w celu ochrony przetwarzanych danych (o czym było powyżej). Naruszenie bezpieczeństwa danych osobowych może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi, w tym wysokimi karami finansowymi.

2. Odpowiedzialność klienta:

• Dostarczenie właściwych informacji: Klient jest odpowiedzialny za przekazanie dostawcy wszystkich niezbędnych informacji oraz za współpracę w trakcie realizacji projektu. Czy umowa adresuje sytuację, kiedy klient nie współpracuje, a żąda?;
• Kontrola nad procesem: Mimo przekazania części zadań, klient powinien zachować kontrolę nad procesem i regularnie monitorować postępy prac oraz zgodność z umową. Pamiętaj jednak, że włączysz się w pełny nadzór, to dostawca może potem twierdzić, że nie ponosi za coś odpowiedzialności, bo przecież wszystko klient widział i słyszał, a więc miał też możliwość reakcji.

3. Odpowiedzialność wspólna

• Zgodność z przepisami prawa: Obie strony umowy muszą zapewnić, że ich działania są zgodne z obowiązującymi przepisami prawa, w tym z regulacjami dotyczącymi ochrony danych osobowych (np. RODO w Unii Europejskiej).

Jakie są najczęstsze problemy prawne w outsourcingu IT i jak można im zaradzić?

Outsourcing IT wiąże się z wieloma potencjalnymi problemami prawnymi, które mogą wynikać zarówno z niewłaściwego zarządzania umową, jak i z nieprzewidzianych okoliczności. Do najczęstszych problemów należą:

1. Naruszenie poufności danych: Wykorzystanie poufnych danych klientów lub użytkowników w działalności dostawcy czasami jest nawet nieweryfikowalne;
2. Opóźnienia w realizacji projektów: Niedotrzymanie terminów realizacji zadań, co może prowadzić do strat finansowych i reputacyjnych;
3. Niejasne zapisy umowne: Brak precyzyjnych zapisów w umowie, które mogą prowadzić do nieporozumień między dostawcą a zamawiającym. Przykładowo: czy jest jasno wskazane, kiedy terminy zaczynają bieg, kiedy zamawiający może wstrzymać płatność a dostawca usługi? Jakie są procedury wprowadzania zmian w zakresie usług, czy można to robić np. ustnie? Czy obie strony mają jasno określone obowiązki i prawa dotyczące proponowania, akceptowania i wdrażania zmian?;
4. Naruszenie praw własności intelektualnej: Wykorzystanie przez dostawcę oprogramowania lub rozwiązań, do których nie ma praw, co może skutkować roszczeniami ze strony trzeciej.

‍

Najlepsze praktyki zarządzania ryzykiem prawnym

Biorąc pod uwagę powyższe, oczywiste jest wdrożenie kilku zasad:

1. sporządzanie umów IT z jasnymi, precyzyjnymi zapisami dotyczącymi zakresu usług, terminów realizacji, standardów jakości oraz odpowiedzialności stron;
2. przeprowadzanie regularnych audytów i kontroli w celu monitorowania realizacji umowy oraz zgodności z przepisami prawa;
3. organizowanie szkoleń dla pracowników dostawcy w zakresie ochrony danych osobowych i poufności informacji;
4. budowanie partnerskich relacji z dostawcą, które opierają się na wzajemnym zaufaniu i współpracy;
5. pracowanie planu zarządzania ryzykiem, który uwzględnia potencjalne zagrożenia oraz sposoby ich minimalizacji.

Implementacja powyższych najlepszych praktyk może znacząco zminimalizować ryzyko prawne związane z outsourcingiem IT, zapewniając jednocześnie, że obie strony są dobrze chronione i współpracują w sposób harmonijny.

Podsumowanie

Wiadomo, że nie ma perfekcyjnej umowy, adresującej wszystkie ryzyka. Nie ma też umowy, która gwarantowałaby sprawne rozwiązanie każdej sytuacji. Może jednak to czas zweryfikować Waszą umowę outsourcingu? Zapraszamy do naszej kancelarii. Nasi eksperci pomogą Wam w przeprowadzeniu kompleksowego audytu prawnego i przygotowaniu bezpiecznej umowy outsourcingowej, zgodnej z obowiązującymi przepisami.

Zakaz konkurencji jest jednym z kluczowych elementów umowy inwestycyjnej w startupach. Jego celem jest ochrona interesów startupu oraz inwestorów przed działaniami, które mogłyby negatywnie wpłynąć na jego rozwój.

Sprawdź również: obsługa prawna startupów

Jak wprowadzić zakaz konkurencji w startupie oraz co to właściwie znaczy?

Klauzula dotycząca zakazu konkurencji zobowiązuje founderów do powstrzymania się od podejmowania działań konkurencyjnych, które mogłyby godzić w interesy spółki. Często dodawana jest również Umowa o zakazie konkurencji dla kluczowych pracowników startupu.

Kogo obowiązuje zakaz konkurencji

Zakaz konkurencji najczęściej obowiązuje:

• Założycieli startupu - osoby, które są głównymi inicjatorami projektu i mają największy wpływ na jego rozwój. Są oni kluczowymi osobami odpowiedzialnymi za strategię i kierunek rozwoju firmy, dlatego ich pełne zaangażowanie jest niezwykle istotne. (czytaj również: zakładanie startupu)
• Kluczowych pracowników - pracowników posiadających istotną wiedzę i umiejętności, które mogłyby być wykorzystane w działalności konkurencyjnej. Dotyczy to szczególnie tych, którzy mają dostęp do poufnych informacji i technologii rozwijanych przez startup.
• Inwestorów – czasami, jednak w praktyce spotyka się to stosunkowo rzadko, ale zakaz konkurencji może obejmować również inwestorów, szczególnie tych, którzy angażują się operacyjnie w rozwój startupu. Mogą oni być zobowiązani do powstrzymania się od wspierania bezpośrednich konkurentów startupu, aby uniknąć konfliktu interesów.

Okres obowiązywanie zakazu konkurencji

Kolejną istotną kwestią, którą należy uwzględnić w umowie inwestycyjnej jest okres obowiązywania zakazu konkurencji, który może trwać także po zakończeniu współpracy. Zwyczajowo przyjmuje się, że czas ten nie powinien przekraczać dwóch lat od momentu rozstania ze spółką, a jednocześnie za datę odejścia uznaje się nie tylko moment rezygnacji z zarządu spółki (członków zarządu zgodnie z art.211 ksh obowiązuje ustawowy zakaz konkurencji), lecz także moment zbycia udziałów lub akcji. Można więc formalnie nie być już w spółce i nawet nie posiadając udziałów nadal podlegać zakazowi konkurencji.

Elementy zakazu konkurencji w umowie o pracę oraz w kontrakcie B2B:

Zakaz konkurencji w umowie o pracę jest klauzulą, która może być włączona do standardowej umowy zatrudnienia lub może być zawierana jako oddzielna umowa o zakazie konkurencji dla pracowników startupu. Ważne jest aby wszystkie postanowienia precyzowały dokładnie definicję działalności konkurencyjnej, oraz dokładny zakres przedmiotu zakazu.

Klauzula o zakazie konkurencji lub zakaz działalności konkurencyjnej może być definiowany jako wszelka działalność gospodarcza lub zawodowa w zakresie identycznym lub istotnie podobnym w stosunku do działalności spółki, bez względu na fakt, czy działalność ta jest wykonywana w sposób ciągły, okresowy czy jednorazowy oraz niezależnie od formy czy sposobu prowadzenia takiej działalności. Często też zakaz konkurencji łączy się z wyłącznością operacyjną w zależności od tego jakie są ustaleniami między stronami.

Zapis taki ma na celu ochronę tajemnicy przedsiębiorstwa, na przykład poprzez zapobieganie udostępnianiu poufnych informacji konkurentom lub unikanie sytuacji, w której pracownik może wykorzystać zdobyte doświadczenie i kontakty biznesowe w konkurencyjnej firmie. Często też jeśli mamy bardzo innowacyjne pomysły i chcemy zabezpieczyć się przed konkurencją praktykowana jest umowa o zachowanie poufności, która zobowiązuje pracownika do zachowania poufności wszelkich informacji związanych z działalnością startupu.

Warto pamiętać, że przepisy prawne ściśle regulują klauzulę o zakazie konkurencji. Nie może ona nadmiernie ograniczać możliwości zawodowych pracownika ani naruszać jego prawa do swobodnego wyboru zatrudnienia. Ponadto, jeśli zakaz konkurencji ma obowiązywać również po ustaniu stosunku pracy, były pracodawca zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania z tytułu takiego zakazu. W związku z tym do umowy warto wprowadzić uprawnienie pracodawcy do zwolnienia byłego pracownika z zakazu konkurencji w dowolnym momencie (po złożeniu takiego oświadczenia odpadnie konieczność dalszego wypłacania odszkodowania).

Należy pamiętać, że zgodnie z Kodeksem Pracy umowa o zakazie konkurencji musi zostać zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Oznacza to, że np. wymiana podpisanych skanów umowy spowoduje nieważność zastrzeżonego zakazu.

Czy zakaz konkurencji jest legalny przy kontraktach B2B?

Kiedy umowa o zakazie konkurencji może być nieważna?

Zakaz konkurencji w kontraktach B2B jest istotnym elementem umów handlowych między przedsiębiorstwami. Zabezpiecza on interesy obu stron, zapobiegając sytuacjom, w których jedna ze stron mogłaby wykorzystać zdobyte informacje i kontakty biznesowe na szkodę drugiej.

Warto zwrócić uwagę, że pomimo że w umowie o pracę i w kontraktach B2B cel zakazu konkurencji jest podobny w obu przypadkach – ochrona interesów przedsiębiorstwa – istnieją istotne różnice w sposobie jego stosowania, regulacjach prawnych i konsekwencjach dla stron umowy.

2. Przepisy prawne

• Zakaz konkurencji w kontraktach B2B:
  • Podstawą prawną zakazu konkurencji w kontraktach B2B są ogólne zasady prawa cywilnego. Klauzule te są regulowane głównie przez Kodeks cywilny oraz umowy zawierane między przedsiębiorstwami. W Polsce przepisy dotyczące zakazu konkurencji mogą być interpretowane na podstawie zasady swobody umów.
• Zakaz konkurencji w umowie o pracę:
  • W przypadku umów o pracę zakaz konkurencji jest regulowany przez Kodeks pracy, który określa zasady dotyczące zakazu konkurencji zarówno w trakcie trwania stosunku pracy, jak i po jego zakończeniu.

2. Cel i zakres zakazu

• Zakaz konkurencji w B2B:
  • Celem jest ochrona interesów przedsiębiorstw współpracujących ze sobą. Zakres zakazu może obejmować różne aspekty działalności konkurencyjnej, takie jak wytwarzanie podobnych produktów, świadczenie podobnych usług, czy korzystanie z poufnych informacji uzyskanych w trakcie współpracy.
• Zakaz konkurencji w umowie o pracę:
  • Celem jest ochrona pracodawcy przed działalnością konkurencyjną pracownika, zarówno w trakcie trwania stosunku pracy, jak i po jego zakończeniu. Zakres zakazu konkurencji jest zazwyczaj bardziej restrykcyjny i szczegółowy, obejmujący np. zakaz pracy dla konkurencji czy prowadzenia działalności gospodarczej w określonej branży.

3. Czas trwania

• Zakaz konkurencji w B2B:
  • Okres obowiązywania zakazu jest negocjowany między stronami i może być różny w zależności od specyfiki umowy. Może obejmować kilka miesięcy lub lat po zakończeniu współpracy.
• Zakaz konkurencji w umowie o pracę:
  • Zakaz konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy obowiązuje przez cały okres zatrudnienia. Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy musi być określony na piśmie (pod rygorem nieważności umowy dot. zakazu konkurencji) i nie może trwać dłużej niż przez okres uzgodniony w umowie, zazwyczaj nieprzekraczający dwóch lat (chociaż przepisy nie wskazują na maksymalny 2okres obowiązywania zakazu konkurencji).

4. Wynagrodzenie

• Zakaz konkurencji w B2B:
  • Zakaz konkurencji w umowach B2B zazwyczaj nie wiąże się z dodatkowym wynagrodzeniem, chyba że strony umowy postanowią inaczej. Jest to element umowy handlowej, mający na celu zabezpieczenie interesów biznesowych.
• Zakaz konkurencji w umowie o pracę:
  • Pracownikowi przysługuje odszkodowanie za przestrzeganie zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy. W Polsce odszkodowanie to nie może być niższe niż 25% wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika przed zakończeniem umowy o pracę, przez cały okres obowiązywania zakazu.

5. Konsekwencje naruszenia

• Zakaz konkurencji w B2B:
  • Naruszenie zakazu konkurencji może skutkować roszczeniami odszkodowawczymi oraz karami umownymi określonymi w umowie. W zależności od umowy, mogą to być poważne konsekwencje finansowe oraz prawne.
• Zakaz konkurencji w umowie o pracę:
  • Naruszenie zakazu konkurencji przez byłego pracownika może skutkować obowiązkiem zwrotu otrzymanego odszkodowania za przestrzeganie zakazu =. Pracodawca może także żądać naprawienia szkody wynikłej z naruszenia zakazu konkurencji. Ponadto naruszenie zakazu konkurencji podczas trwania stosunku pracy może skutkować również tzw. zwolnieniem dyscyplinarnym.

6. Ważność i egzekwowalność

• Zakaz konkurencji w B2B:
  • Klauzule muszą być proporcjonalne i uzasadnione, aby były egzekwowalne. Nadmiernie restrykcyjne zakazy mogą być uznane za nieważne przez sąd.
• Zakaz konkurencji w umowie o pracę:
  • Musi być wyraźnie określony i zgodny z przepisami Kodeksu pracy. Sądy pracy mogą uznać zakaz za nieważny, jeśli jest zbyt restrykcyjny lub nieproporcjonalny do celu.

Umowa o zakazie konkurencji może okazać się nieważna w kilku kluczowych przypadkach:

1. Nadmierna długość zakazu: Jeśli okres obowiązywania zakazu jest przesadnie długi, sądy mogą uznać go za nadmierny. Na przykład, jeśli zakaz trwa kilka lat po zakończeniu zatrudnienia, może to być uznane za nieproporcjonalne ograniczenie swobody zawodowej pracownika.
2. Niejasny lub zbyt szeroki zakres zakazanych działań: Umowa musi precyzyjnie określać, jakie działania są zakazane. Jeśli klauzula jest zbyt ogólna lub obejmuje działania, które nie mają bezpośredniego związku z działalnością pracodawcy, może zostać uznana za nieważną. Na przykład, zakaz obejmujący całą branżę, w której działa pracownik, zamiast konkretnych konkurencyjnych działań, może być podważony.
3. Brak adekwatnej rekompensaty finansowej: Pracownik powinien otrzymywać odpowiednie odszkodowanie za okres, w którym obowiązuje zakaz konkurencji po zakończeniu zatrudnienia. Jeśli umowa nie przewiduje takiej rekompensaty lub jest ona niższa od tej zastrzeżonej w Kodeksie pracy, sądy mogą uznać zakaz za nieuczciwy i nieważny (albo określić, że odszkodowanie należy się w minimalnej wysokości określonej w przepisach).
4. Znaczące ograniczenie możliwości zawodowych: Jeśli zakaz konkurencji znacząco utrudnia pracownikowi znalezienie nowej pracy lub prowadzenie działalności zawodowej, może być uznany za nadmierny i nieważny. Na przykład, zakaz pracy w całym sektorze, w którym pracownik ma doświadczenie i kwalifikacje, może być uznany za zbyt restrykcyjny.
5. Naruszenie zasad współżycia społecznego i uczciwej konkurencji: Umowa o zakazie konkurencji nie może naruszać podstawowych zasad prawa, takich jak zasady uczciwej konkurencji i współżycia społecznego. Jeśli sądy uznają, że klauzula zakazująca konkurencji jest sprzeczna z tymi zasadami, mogą stwierdzić jej nieważność lub wymusić modyfikację nieuczciwych postanowień.

Jak zakaz konkurencji wpływa na życie prywatne?

Zakaz konkurencji może mieć bezpośredni wpływ na życie prywatne founderów oraz kluczowych pracowników. Oto kilka aspektów, które warto wziąć pod uwagę:

• Rodzina - W niektórych przypadkach zakaz konkurencji może obejmować również najbliższych członków rodziny, takich jak małżonkowie czy dzieci, jeśli angażują się oni w działalność biznesową. Ważne jest, aby zrozumieć, jakie są dokładne postanowienia umowy inwestycyjnej i w jaki sposób mogą one wpływać na możliwości zawodowe członków rodziny. Warto również zadbać o transparentną komunikację zarówno z członkami rodziny jak i inwestorami, aby uniknąć nieporozumień i konfliktów. Jasne przedstawienie swoich planów i zobowiązań może pomóc uniknąć konfliktów. Pamiętać też należy, że w tym przypadku odpowiedzialność foundera czy też pracownika ma charakter gwarancyjny – odpowiada on za działania nie tylko swoje, lecz również osób trzecich.
• Hobby - Zakaz konkurencji może również wpływać na hobby założycieli i pracowników. Jeśli ich pasje są związane z działalnością, która mogłaby być uznana za konkurencyjną wobec startupu, lub mogą mieć bezpośredni wpływ na działalność w spółce mogą pojawić się pewne ograniczenia. Nawet jeśli te działania są wykonywane w ramach czasu wolnego, mogą one wpłynąć na skupienie i zaangażowanie założyciela w rozwój startupu. Dlatego ważne jest, aby założyciele dokładnie przemyśleli swoje zaangażowanie w inne projekty i hobby, aby uniknąć naruszenia zakazu konkurencji. Na przykład, osoba zaangażowana w startup technologiczny może być zobowiązana do rezygnacji z udziału w projektach open-source, które mogłyby konkurować z produktami startupu.

Podsumowanie

Klauzula zakazu konkurencji ma na celu ochronę interesów inwestora, pracodawcy oraz jest istotnym narzędziem ochrony interesów przedsiębiorstwa i musi być formułowana z uwzględnieniem przepisów i zasad obowiązujących w danej sytuacji prawnej. Może mieć decydujący i znacząco wpływać na codzienne życie, wybory zawodowe i pasje pracowników, ale też founderów oraz ich rodziny=. Prawidłowo sformułowana i wdrożona klauzula może znacząco przyczynić się do stabilności operacyjnej firmy oraz zabezpieczenia jej tajemnic handlowych i know-how. Niemniej jednak, jej implementacja wymaga starannego przemyślenia, proporcjonalności i zgodności z obowiązującymi przepisami prawnymi. Dlatego ważne jest, aby dokładnie przeanalizować zapisy takiej klauzuli i rozważyć jej potencjalny wpływ na różne aspekty życia prywatnego i zawodowego.